Platforma Usług Inteligentnych, systemy wspomagania decyzji klinicznych, Centrum Cyfryzacji Dokumentacji Medycznej, sztuczna inteligencja z KPO – Wojciech Demediuk, Dyrektor Departamentu e-Zdrowia w Ministerstwie Zdrowia, podsumowuje cyfrowe plany resortu zdrowia na 2025 rok.

Ministerstwo Zdrowia i Centrum e-Zdrowia (CeZ) intensywnie pracują nad cyfrową transformacją polskiego systemu ochrony zdrowia. Plany na najbliższe lata zakładają wdrożenie projektów, które poprawią jakość i dostępność usług medycznych dzięki wykorzystaniu nowoczesnych technologii. Rozwój innowacyjnych rozwiązań cyfrowych w ochronie zdrowia będzie możliwy w istotnej części także dzięki środkom z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) oraz innym funduszom europejskim.

Kluczowe projekty w ramach KPO dotyczą wdrożenia trzech centralnych e-usług:

• narzędzi wspomagających podejmowanie decyzji przez lekarzy w oparciu o algorytmy AI,
• narzędzi do analizy stanu zdrowia pacjenta,
• centralnego repozytorium danych medycznych zintegrowanego z kluczowymi systemami ochrony zdrowia.

Sztuczna inteligencja (AI) ma potencjał zrewolucjonizowania ochrony zdrowia w Polsce. Chcemy ją wykorzystać m.in. w systemie wspomagania decyzji medycznych, które w szybki sposób analizują dane pacjenta i proponują odpowiednie postępowanie kliniczne.

Chcemy stworzyć Platformę Usług Inteligentnych, która umożliwi dostarczanie specjalistycznych usług medycznych wspieranych algorytmami AI. Platforma będzie wykorzystywać zasoby Centrum e-Zdrowia oraz usługi zewnętrzne. Jednym z pierwszych zastosowań będzie diagnostyka obrazowa – poprzez wysłanie badania obrazowego, wynik zinterpretuje algorytm AI. Takie rozwiązanie przyspieszy proces stawiania diagnozy i wdrażania leczenia. Ma to szczególne znaczenie w przypadku chorób wymagających szybkiej interwencji.

W centralnym repozytorium danych medycznych będą przechowywane wszelkie dane gromadzone przez podmioty medyczne, w tym dane obrazowe. Ma to zapewnić ciągłość leczenia i kompleksową informację o pacjencie.

Utworzone zostanie także Centrum Cyfryzacji Dokumentacji Medycznej. Jego głównym zadaniem będzie digitalizacja dokumentacji medycznej (bieżącej i archiwalnej) gromadzonej przez placówki zdrowotne. Powstanie tam odpowiedni system, który ułatwi przechowywanie i wymianę informacji między placówkami medycznymi. Dokumentacja medyczna w formie elektronicznej poprawi dostępność i zminimalizuje ryzyko ich zgubienia. Centrum będzie wpierać placówki w procesie digitalizacji. Zajmie się też przygotowaniem nowych rodzajów Elektronicznej Dokumentacji Medycznej (EDM).

Centrum e-Zdrowia pracuje nad utworzeniem Centrum Operacji Bezpieczeństwa, które zabezpieczy dane pacjentów i systemy medyczne przed zagrożeniami internetowymi. Ten specjalny dział bezpieczeństwa będzie chronił ważne systemy informatyczne w ochronie zdrowia, redukował ryzyko i skutki ataków hakerskich oraz wprowadzał nowe sposoby ochrony danych medycznych.

Ministerstwo Zdrowia we współpracy z Centrum e-Zdrowia przygotowuje Portfel Aplikacji Zdrowotnych (PAZ). To zbiór sprawdzonych aplikacji na telefon, które pomogą dbać o zdrowie. Będą one dostępne za darmo do pobrania w popularnych sklepach internetowych, takich jak Google Play czy App Store. Planujemy ogłoszenie naboru grantowego dla uczelni medycznych, które będą tworzyć innowacyjne aplikacje zdrowotne. Certyfikowane aplikacje pomogą ich użytkownikom monitorować swoje zdrowie, w tym w zakresie profilaktyki, leczenia chorób przewlekłych i edukacji zdrowotnej. Aplikacje już dostępne na rynku mogą uzyskać certyfikat Ministerstwa Zdrowia od 2023 r. i dołączyć do tego portfela.

Aplikacje zdrowotne mają dużą zaletę, ponieważ wykorzystują urządzenie, które prawie każdy już ma, czyli smartfon. Dzieci chętnie korzystają z niego do nauki i zabawy, a dorośli organizują dzięki niemu codzienne życie, np. zakupy czy podróże. Dostrzegamy potencjał tych rozwiązań, dlatego realizujemy ten projekt w ramach Funduszy Europejskich na Rozwój Cyfrowy 2021–2027.

Kolejnym ważnym elementem cyfryzacji ochrony zdrowia w Polsce jest udział w budowie Europejskiej Przestrzeni Danych Zdrowotnych (EHDS). Ma ona umożliwić pacjentom lepszy dostęp do ich danych zdrowotnych – zarówno w kraju, jak i za granicą. Dzięki EHDS, pacjenci zyskają większą kontrolę nad swoimi danymi, będą mogli je łatwiej edytować i udostępniać instytucjom medycznym w różnych krajach. W kontekście rozwoju EHDS Polska współpracuje z innymi państwami członkowskimi UE oraz Komisją Europejską.

Rozwój cyfrowej transformacji w opiece zdrowotnej oraz proces wdrożenia EHDS będą tematami dyskusji także w trakcie Polskiej Prezydencji w Radzie UE.

Wśród zaplanowanych działań w ramach projektu Fundusze Europejskie na Rozwój Cyfrowy 2021–2027 jest też rozwój systemu Elektronicznej Platformy Gromadzenia i Udostępniania Zasobów Cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych (P1). Ten projekt ma na celu cyfryzację ważnych dokumentów medycznych, jak e-karta ciąży, e-karta zdrowia dziecka i e-zlecenia na badania. Rozbudowane zostaną też Internetowe Konto Pacjenta (IKP) i narzędzia wspierające leczenie chorób rzadkich.

Kolejny projekt to Rejestr Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą 2.0. Ma on zmodernizować system rejestracji podmiotów leczniczych, aby poprawić jego wydajność i intuicyjność. To ułatwi zarządzanie dużymi rejestrami i procesami administracyjnymi.

Chcemy też rozwijać System Obsługi List Refundacyjnych (SOLR 2.0), który usprawnia procesy związane z wnioskami refundacyjnymi. Daje łatwiejszy dostęp do informacji o refundacji leków i produktów medycznych i poprawia obsługę konsultacji i odwołań.

W 2025 r. planujemy wdrażanie systemu e-krew w kolejnych RCKiK-ach, uruchomienie systemów e-Transplant i e-Hemofilia oraz systemu dla chorób rzadkich. Są to narzędzia wspierające m.in. leczenie chorób rzadkich, w tym hemofilii, oraz lepsze monitorowanie pacjentów z chorobami rzadkimi i digitalizację zleceń laboratoryjnych. Usprawni to proces diagnostyczny i poprawi jakość usług medycznych.

Mapa drogowa cyfryzacji ochrony zdrowia w Polsce na rok 2025 zakłada kompleksowe podejście do transformacji cyfrowej. Kluczowe elementy to rozwój e-usług, wykorzystanie sztucznej inteligencji w diagnostyce i leczeniu, wzmocnienie cyberbezpieczeństwa oraz lepsza analityka danych medycznych. Realizacja tych planów ma na celu stworzenie nowoczesnego, efektywnego i przyjaznego dla pacjentów systemu ochrony zdrowia, który w pełni wykorzystuje potencjał technologii cyfrowych. Wdrożenie planowanych rozwiązań ma przyczynić się do poprawy jakości opieki zdrowotnej, zwiększenia dostępności usług medycznych oraz optymalizacji procesów w systemie ochrony zdrowia.

Czytaj także: Cyfryzacja 2025. Pobierz bezpłatnie specjalne wydanie czasopisma OSOZ

Czym zasłużyła sobie stworzona z myślą o kobietach aplikacja BetterMe – Trener Zdrowia, że trafiła do pierwszej dziesiątki najchętniej pobieranych aplikacji fitness w Polsce?

W końcu aplikacja z ćwiczeniami dopasowanymi do cech ciała kobiet i ułatwiająca osiągnięcie założonego celu: od utrzymania formy do intensywnych ćwiczeń formujących sylwetkę. A do tego proste plany żywieniowe, długa lista porad jak schudnąć, zbudować masę mięśniową i cieszyć się dobrą kondycją fizyczną bez względu na wiek.

Apka koncentruje się na ćwiczeniach wykonywanych w domu (jest też niewielka sekcja siłowni). Na pierwszy rzut oka zawiera to, co inne tego typu rozwiązania: personalizowane plany treningowe i wysokiej jakości filmy instruktażowe, śledzenie osiągnięć i aktywności fizycznej, liczenie kalorii itd. Miłym dodatkiem są codzienne, dokładnie zaplanowane małe zadania (posiłki, aktywność fizyczna, picie wody), które mają z czasem przeradzać się w rutynę. W opcji premium dostępny jest osobisty coach-trener, który pomaga w odchudzaniu się.

Plany żywieniowe – opracowane przez dietetyków – można dopasować do swoich preferencji (np. keto, tradycyjna, wegetariańska), a przepisy są stosunkowo proste do wykonania i niedrogie. Nie zabrakło listy zakupów. Apka pobiera dane z aplikacji zdrowotnych wbudowanych w system operacyjny licząc kroki albo spalone kalorie. Jest też opcja przerywanego postu 16:8.

BetterMe chwali się 1500 treningami do wykonania bez przyrządów w domu. Ale czy oferuje coś więcej niż podobne, czasami bezpłatne aplikacje? Jak zawsze wszystko zależy od preferencji. Mocną stroną apki jest to, że od początku była projektowana dla kobiet, dlatego znajdziemy w niej dużo ćwiczeń dopasowanych do specyfiki ciała kobiety w tym kalestynikę, jogę i pilates itd. Wersja premium w abonamencie miesięcznym kosztuje ok. 47,99 zł/miesiąc, a rocznym – od 97,99 zł. Jak zawsze w przypadku płatnych apek zalecamy wypróbowanie wersji próbnej kilku podobnych rozwiązań i wybór tego, która najbardziej nam odpowiada pod względem wyglądu i funkcji.

Według autora aplikacji, BetterMe ma na koncie 150 mln pobrań. Oceny: Apple Store (4.7/5 punktów), Google Play Store (4.0).

P.S. Choć aplikacja BetterMe powstała pierwotnie z myślą o kobietach, ostatnio dodano do niej sporo opcji ćwiczeń także dla mężczyzn. Dlatego mogą je z powodzeniem używać przedstawiciele obydwu płci.

Czytaj także: Calm. Czy to naprawdę aplikacja nr 1 do medytacji?

Podczas wizyty na World Health Summit miałem okazję przekonać się, jak szybko w Polsce robimy postępy we wdrażaniu innowacji cyfrowych. Dużą zasługę ma w tym nasze środowisko lekarskie – pisze Łukasz Jankowski, Prezes Naczelnej Rady Lekarskiej.

Czy środowisko lekarskie w Polsce jest otwarte na innowacje?

„Potrzebujemy otwartych i patrzących w przyszłość lekarzy, bo to wy jesteście użytkownikami systemu” – słyszałem wielokrotnie na Forum Zdrowia w Berlinie, podczas którego dużo dyskutowano o nowoczesnych technologiach, sztucznej inteligencji i wdrażaniu innowacji cyfrowych. To skłoniło mnie do zastanowienia się, czy środowisko lekarskie w Polsce jest otwarte na innowacje i wspiera ich rozwój? Rozmawiając z przedstawicielami innych państw szybko przekonałem się, że odpowiedź jest pozytywna.

Choć wiele jest jeszcze przed nami i nie brakuje problemów, udało nam się już dokonać znacznego postępu. Warto od czasu do czasu zatrzymać się i przyznać, że nie byłoby to możliwe bez zaangażowania lekarzy, którzy są otwarci na innowacje, wdrażają nowe technologie, uczą się ich obsługi i wykorzystują, aby poprawić jakość opieki nad pacjentem. Bo nawet najlepsza technologia medyczna niczego nie zmieni, jeśli nie zostanie dobrze wdrożona przez użytkownika, czyli lekarza.

Nie musimy mieć kompleksów w kwestii e-zdrowia

Wiele osób, z którymi rozmawiałem, było pozytywnie zaskoczonych przygotowaniem środowiska lekarskiego w Polsce do cyfryzacji. Nawet w międzynarodowym gronie, pośród tysięcy uczestników – polityków, przedstawicieli organizacji ochrony zdrowia i innych samorządów lekarskich – nie miałem poczucia, że jesteśmy trzecioplanowym aktorem w innowacjach. Wręcz przeciwnie – mamy się czym pochwalić i to pomimo tego, z jak dużymi wyzwaniami finansowymi boryka się nasza ochrona zdrowia.

Ten paradoks niskiego finansowania ochrony zdrowia przy wysokim poziomie cyfryzacji jeszcze bardziej mnie umacnia w przekonaniu, że nasza innowacyjność jest wyjątkowa. Warto pamiętać, że wiele państw, które przeznaczają o kilka punktów procentowych więcej z budżetu państwa na zdrowie niż my, nadal jest na początku wdrażania e-recepty, e-zwolnień, e-rejestracji czy e-dokumentacji medycznej.

Na niekorzyść cyfryzacji w Polsce powinna też teoretycznie wpływać struktura demograficzna i średnia wieku lekarza (około 59 lat). Ale tak nie jest. Ta otwartość na nowości dla dobra pacjenta nie zna granicy wieku. Jako środowisko potrafiliśmy w szybki sposób nie tylko przyswoić zmiany, ale także partnersko uczestniczyć w procesie ich wdrażania.

Nie jest to łatwe, bo mamy wiele innych wyzwań. Zdaję sobie też sprawę, że przed nami dużo pracy w obszarze cyfryzacji. Czekamy cały czas na udogodnienia pozwalające zmniejszyć czas pracy administracyjnej, jak np. automatyzację refundacji. Mimo to z dumą myślę o osiągnięciach naszego środowiska. Z dużą statysfakcją obserwuję, jak widzą nas inni, którzy patrzą na nasze sukcesy z zewnątrz i pytają, jak to osiągnęliśmy.

Lekarze decydują o tym, jak rozwijają się technologie

Jako samorząd lekarski chcemy aktywnie tworzyć innowacje i wpływać na ich rolę w systemie zdrowia. To dlatego znowelizowaliśmy Kodeks Etyki Lekarskiej, wprowadzając artykuł dotyczący wykorzystania sztucznej inteligencji. Współpracujemy z instytucjami rządowymi w pilotażach technologii cyfrowych, organizujemy szkolenia z bezpieczeństwa danych i e-dokumentacji medycznej oraz rozwijamy społeczność tych, którzy chcą technologie współtworzyć i je aktywnie wdrażać.

Już prawie 500 lekarzy jest skupionych w naszej sieci lekarzy innowatorów NIL IN. Podczas World Health Summit usłyszałem też, że nasz Kodeks Etyki Lekarskiej z zapisem o AI powinien być wprowadzony na poziomie europejskim. To jeszcze bardziej mnie utwierdza, że idziemy we właściwym kierunku, a dziś jesteśmy widziani w Europie nie tylko jako „świetnie wykształceni lekarze”, ale jako „świetnie wykształceni i innowacyjni lekarze”.

Czytaj także: Potrzebujemy nowej ścieżki wdrażania innowacji w zdrowiu

10 czerwca 2025 roku w Warszawie odbędzie się V edycja międzynarodowej konferencji poświęconej sztucznej inteligencji i innowacjom w ochronie zdrowia „AI&MEDTECH CEE”. Organizatorem wydarzenia jest Koalicja AI i Innowacji w Zdrowiu oraz Polska Federacja Szpitali, a patronem medialnym – blog OSOZ.

Konferencja organizowana w formule hybrydowej (na miejscu w Warszawie i streaming) gościła w poprzednich latach prelegentów z całego świata, zarówno z sektora publicznego i prywatnego. W zeszłorocznej edycji na scenie pojawili się eksperci z Narodowego Funduszu Zdrowia, Centrum e-Zdrowia, Urzędu Ochrony Danych Osobowych, Ministerstwa Zdrowia oraz Głównego Urzędu Statystycznego.

W programie AI&MEDTECH CEE 2025 zaplanowano takie tematy jak:

• Strategie zdrowia cyfrowego (digital health strategies) – regulacje dotyczące cyfryzacji w ochronie zdrowia oraz ich wpływ na codzienną praktykę medyczną i zarządzanie placówkami ochrony zdrowia;
• Przyszłość farmacji (future of pharma) – przełomowe technologie i rozwiązania, które kształtują sektor farmaceutyczny w czasie transformacji ochrony zdrowia;
• Skanowanie horyzontu zmian (horizon scanning) – najnowsze trendy radykalnie zmieniające sposób świadczenia usług opieki zdrowotnej.

Konferencję organizuje Koalicja AI i Innowacji w Zdrowiu, Polska Federacji Szpitali oraz zespół ekspertów wZdrowiu. Miejsce wydarzenia: hotel Crowne Plaza, Rondo Daszyńskiego 2 w Warszawie.

Kliknij tutaj, aby zarejestrować się bezpłatnie na AI&MEDTECH CEE 2025

Poznaj innowacje, które zmieniają historię medycyny i pomagają zadbać o zdrowie i dobre samopoczucie. W drugiej części prezentujemy nagrodzony nagrodą Nobla system AI przyspieszający prace nad nowymi lekami, robota masażystę oraz algorytmy obliczające ryzyko wystąpienia sepsy.

Whispp. Płynna rozmowa telefoniczna dla jąkających się

Szeptanie pomaga osobom jąkającym się poprawić płynność mówienia, dlatego Joris Castermans – założyciel holenderskiego startupu Whispp – stworzył model sztucznej inteligencji, który przekształca szeptane i przerywane wypowiedzi w naturalnie brzmiącą mowę w czasie rzeczywistym. To była czasochłonna praca, bo Casterman musiał najpierw zebrać dane do wytrenowania AI. Ale wysiłek się opłacił. Aplikacja Whispp pozwala osobom jąkającym się lub z niepełnosprawnością głosową mówić wyraźnie podczas rozmów telefonicznych. Opóźnienie powstające w wyniku transformacji dźwięków wynosi mniej niż pół sekundy, a więc nie wpływa w praktyce na płynność rozmowy. Teraz firma chce rozbudować apkę o opcję rozmów wideo.

---

DeepMind AlphaFold 3. Turbo-przyspieszenie badań naukowych

W 2020 roku Google DeepMind zaprezentował AlphaFold 2 – algorytm uczenia maszynowego przewidujący z dużą dokładnością strukturę prawie każdego znanego białka. Za ten wynalazek przyznano w 2024 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii. Nowa wersja modelu, czyli AlphaFold 3, jest w stanie prognozować, w jaki sposób białka oddziałują z DNA i innymi cząsteczkami. Naukowcy mają nadzieję, że model przyspieszy badania nad nowymi lekami.

---

EarliPoint. Wczesna diagnoza autyzmu

Średni wiek diagnozowania zaburzeń ze spektrum autyzmu to ok. 2–10 lat. Im wcześniej, tym lepsze efekty leczenia. Test diagnostyczny autyzmu EarliPoint zatwierdzony przez FDA można przeprowadzić na dzieciach od 16 do 30 miesięcy. Jak wygląda badanie? Podczas oglądania krótkich filmów przedstawiających dzieci angażujące się w interakcje społeczne, specjalna kamera śledzi ruchy oczu i rejestruje 120 punktów danych na sekundę. Test jest prosty do przeprowadzenia, a wyniki dostępne od zaraz.

---

Dermasensor. Szybka ocena zmian skórnych przez każdego lekarza

Lekarze podstawowej opieki zdrowotnej często mają trudności z odróżnieniem złośliwych zmian skórnych od tych niezłośliwych. Gdy zgłaszają się do nich zaniepokojeni pacjenci, wizyta często kończy się skierowaniem do dermatologa, a ostateczna diagnoza może być opóźniona np. przez długi czas oczekiwania na termin. DermaSensor ma pomóc lekarzom rodzinnym w ocenie niepokojących znamion barwnikowych z dokładnością dermatologa. Wykorzystując spektroskopię optyczną, urządzenie ocenia podejrzane zmiany i sugeruje, czy to zwykły pieprzyk czy zmiana potencjalnie nowotworowa.

---

Aescape. Robot masażysta

Zamiast rąk człowieka – ramienia robota masujące dokładnie tam i tak, jak tego chcemy. Tak działa robot masażysta Aescape. Przed zabiegiem, maszyna skanuje całe ciało, a algorytm uczenia maszynowego tworzy spersonalizowany plan masażu. Użytkownik może zamówić masaż przez aplikację mobilną i wstępnie skonfigurować jego parametry jeszcze zanim położy się na łóżku. Siłę nacisku i obszary masażu, a nawet muzykę i oświetlenie, można na bieżąco zmieniać za pomocą pulpitu umieszczonego przed oczami. Koszt 30-minutowej sesji zaczyna się od 60 dolarów.

---

XK300-H. Stróż zdrowia seniora

Wygląda jak lampka nocna, ale tak naprawdę to bardzo czuły sensor (zatwierdzony przez FDA), który mierzy częstość oddechu i tętno osoby przebywającej w jego pobliżu. XK300-H działa jak radar zdrowia i został stworzony z myślą o zastosowaniu w domach opieki i placówkach opiekuńczych. Monitoring zdrowia bez opasek i innych ubieralnych urządzeń.

---

EXeX ExperienceX. Idealnie zorganizowana sala operacyjna

Każdy chirurg ma swoje przyzwyczajenia: skalpel po lewej albo prawej stronie, szwy jedwabne albo nylonowe, ssak medyczny w miejscu innym niż standardowo. ExperienceX tworzy wirtualną mapę sali operacyjnej pozwalającą zaplanować ułożenie narzędzi chirurgicznych i urządzeń medycznych pod określony rodzaju zabiegu i lekarza. Po założeniu okularów rzeczywistości rozszerzonej, asystenci widzą cały plan, dzięki czemu mogą dobrze przygotować salę do operacji i płynnie asystować w kolejnych czynnościach wykonywanych przez chirurga. Obecnie trwają wdrożenia pilotażowe m.in. w londyńskim szpitalu Cromwell, a komercjalizacja innowacji spodziewana jest w 2025 roku.

---

Prenosis Sepsis Immunoscore. System AI monitorujący ryzyko wystąpienia sepsy

Co roku w wyniku sepsy umiera w Polsce ok. 25 000 osób. Kluczowe znaczenie w leczeniu ma czas diagnozy. Prenosis Sepsis Immunoscore to pierwszy test diagnostyczny AI na sepsę, który pomaga lekarzom diagnozować już rozwijającą się posocznicę oraz przewidywać ryzyko jej wystąpienia i pogorszenia stanu zdrowia w najbliższych 24 godzinach. Ocena opiera się na algorytmie sztucznej inteligencji, który bierze pod uwagę 22 różne parametry, w tym wyniki badań krwi oraz dane na bieżąco spływające z urządzeń medycznych. W przypadku ostrzeżenia systemu, można szybko wdrożyć odpowiednie leczenie.

Czytaj także: 17 fascynujących innowacji dla ochrony zdrowia (cz. I)

Oto wynalazki, które zmieniają historię medycyny i pomagają zadbać o zdrowie. Spośród setek premier technologii medycznych z ostatnich 12 miesięcy, wybraliśmy 17 przełomowych rozwiązań. W pierwszej części prezentujemy następcę termometru medycznego, toaletę patrolującą zdrowie, miniaturowy egzoszkielet pozwalający cieszyć się wędrówkami bez bólu kolana i słuchawki pełniące rolę aparatu słuchowego.

Withings BeamO. Pomiar parametrów zdrowia w domu

Małe podręczne urządzenie medyczne 4 w 1. BeamO mierzy temperaturę ciała, osłuchuje płuca jak stetoskop, sprawdza zdrowie serca i poziom tlenu we krwi. Wszystkie dane trafiają do aplikacji mobilnej, w której można monitorować stan zdrowia nawet ośmiu osób i przesyłać informacje do lekarza w celu zdalnej diagnozy. Dzięki przejrzystemu designowi, wykonanie badań jest dziecinnie proste. Czy dni klasycznych termometrów są policzone?

---

Nuvo Invu. Monitoring kobiet w ciąży

Statystycznie 2 na 3 ciąże to ciąże wysokiego ryzyka, które powinny być monitorowane raz lub dwa razy w tygodniu, zwłaszcza w ostatnich ośmiu tygodniach. Dla wielu przyszłych mam, to duże wyzwanie. Invu firmy Nuvo to nowe urządzenie do monitorowania ciąży w formie pasa zakładanego na brzuch. W specjalnej opasce ukryto 12 różnych czujników wykorzystujących EKG i czujniki akustyczne do pomiaru tętna płodu i matki oraz aktywności skurczowej. Zbierane na bieżąco wyniki są przesyłane do lekarza celem dalszej oceny.

---

Stelo Dextom. Pomiar glukozy nie tylko dla cukrzyków

Stelo firmy Dexcom to pierwszy system stałego monitoringu glukozy bez recepty. Oficjalnie kierowany dla osób z cukrzycą typu 2 lub stanem przedcukrzycowym, nie stosujących insuliny, jest coraz częściej stosowany przez osoby chcące lepiej poznać metabolizm swojego organizmu. Chodzi dokładnie o monitorowanie tzw. skoków glukozy po określonych posiłkach. Mogą one być odpowiedzialne za przybieranie na wadze oraz fazy uczucia zmęczenia. Specjalna aplikacja podpowiada, jak zminimalizować skoki glukozy, na przykład poprzez spożywanie błonnika podczas posiłków lub spacery.

---

Masimo W1. Zegarek medyczny

Zdecydowana większość smartwatchy to urządzenia typu lifestyle – a to oznacza, że choć oferują pomiar parametrów zdrowia, dokładność wyników nie została zwalidowana. Na rynek wchodzą jednak pierwsze inteligentne zegarki klasy medycznej. Przykładem jest Masimo W1 certyfikowany przez Amerykańską Agencją Żywności i Leków FDA. Zapewnia on ciągły pomiar nasycenia krwi tlenem (SpO2) i tętna. Śledząc każdy parametr co sekundę, W1 rejestruje 70 000 pomiarów dziennie. Oczywiście taka dokładność ma sens tylko w przypadku osób z chorobami przewlekłymi oraz sportowców.

---

TrueLoo. Toaleta, która monitoruje zdrowie

TrueLoo firmy Toi Labs to deska sedesowa korzystająca ze sztucznej inteligencji, która skanuje stolec i mocz w poszukiwaniu niepokojących zmian. Wygląda jak zwykła deska sedesowa, pasuje do każdej toalety i jest już używana w ponad 50 domach opieki dla seniorów w USA. Alerty i dane są przesyłane automatycznie do opiekunów. W planach jest też apka dla użytkowników. Firma zrezygnowała z zaawansowanych czujników stolcu i moczu na rzecz prostego skanowania. Dzięki AI, system jest w stanie wykryć np. niepokojące zabarwienie moczu albo elementy krwi w stolcu.

---

Moonbird. Trener oddechu, aby szybko zasnąć

Kto nie zna tego uczucia: kładziemy się do łóżka, próbujemy zasnąć, ale myślami jesteśmy jeszcze w pracy albo nadal nie możemy się zrelaksować po stresującym dniu. Lekarze zalecają w takim przypadku ćwiczenia oddechowe. Ma w nich pomóc Moonbird – coach oddychania relaksacyjnego. Po przyłożeniu palca do czujnika, mierzy on puls i na tej podstawie personalizuje rytm oddechania. Gdy się kurczy, należy wydychać powietrze, gdy rozszerza – wdychać. Dokładnie tak samo jak kurczą się i rozszerzają płuca. Proste, ale genialne rozwiązanie.

---

Mo/Go. Mini-egzoszkielet do wędrówek mimo bólu kolana

Około 25% dorosłych doświadcza bólów kolan, często podczas dłuższych wędrówek. Arc’teryx Equipment i Skip, spinoff Google X Labs, stworzyły Mo/Go (skrót od „mountain goat”) – specjalne spodnie turystyczne wyposażone w silniki elektryczne na kolanach. Umocowane do szkieletu z włókna węglowego, zatrzaskują się w czterech regulowanych mankietach. Podczas prania spodni, urządzenia można łatwo zdemontować. Zasilany bateryjnie egzoszkielet zapewnia 40-procentowe wzmocnienie mięśni nóg na pochyłościach (można to porównać z odciążeniem 12 kg). Cena: 5000 USD.

---

GyroGlove. Redukcja drżenia rąk

Drżenie samoistne to choroba w przebiegu której mięśnie kurczą się i rozluźniają w sposób niekontrolowany. Ocenia się, że dotyka ok. 200 mln pacjentów na całym świecie. Londyńska firma GyroGear opracowała rękawicę GyroGlove (certyfikowaną przez FDA jako urządzenie medyczne), która stabilizuje dłoń użytkownika, przeciwdziałając drżeniom. Technologia opiera się na żyroskopowym wirującym dysku zasilanym akumulatorem umieszczonym na przedramieniu. Wystarczy założyć rękawicę, uruchomić i drżenie znika.

---

Apple AirPods Pro 2. Subtelny aparat słuchowy

Nowe słuchawki od Apple, AirPods Pro 2, mogą pełnić funkcję aparatu słuchowego, a dzięki specjalnemu oprogramowaniu w iPhonie, użytkownik samodzielnie przeprowadzi kliniczny test słuchu – taki sam, jak ten wykonywany przez audiologa. Rozwiązanie zostało certyfikowane przez FDA, a więc gwarantuje taką samą dokładność jak testy w gabinecie lekarskim. W przypadku wykrycia ubytku słuchu, wyniki można przesłać do audiologa celem przeprowadzenia szczegółowych badań. Funkcja aparatu słuchowego ma jeszcze jedną wielką zaletę – w końcu seniorzy nie muszą wstydzić się noszenia rzucającego się w oczy aparatu.

Czytaj także: 17 fascynujących innowacji dla ochrony zdrowia (cz. II)

Ci, którzy mieli nadzieję, że w 2024 roku digitalizacja sektora zdrowia przyspieszy, zawiedli się. Inwestycje w startupy medtech są nadal ostrożne, w Europie EU AI Act wzbudza wśród firm i placówek zdrowia więcej niepewności niż optymizmu, głośne upadki innowatorów jak Forward Health rozwiewają złudzenia nawet u największych entuzjastów e-zdrowia.

Niekorzystna dla innowacji sytuacja geopolityczna

Co zostało z systematycznie rosnących inwestycji w rozwiązania e-zdrowia sprzed pandemii COVID-19 oraz zrywu telemedycyny w latach 2020-2021? Niewiele.

Wojna w Ukrainie, problemy największych gospodarek jak Chin, Francji czy Niemiec spowodowały, że inwestorzy wolą szukać mniej ryzykownych przystani dla swoich pieniędzy. Z danych RockHealth za I-III kwartał 2024 roku wynika, że inwestycje Venture Capital (VC) w startupy zdrowia cyfrowego prawdopodobnie uplasują się na poziomie z 2023 roku, zarówno pod względem ilości i wysokości transakcji. Ale na horyzoncie mnożą się kolejne chmury. W 2024 roku gospodarka USA odnotowała wzrost gospodarczy na poziomie 2.1% PKB (spadek z 2.7% w 2023 roku). Prognozy są niepokojące: EY szacuje, że w 2025 roku będzie to tylko 2.1% PKB a w 2026 roku – 1.7%. Europa też jest tarapatach: Niemiecka gospodarka odnotowała tylko 0.1% wzrostu w 2024 roku, a francuska – 1.1%. I nic nie wskazuje, że będzie lepiej w 2025 roku.

We wrześniu poznaliśmy długo oczekiwany raport Mario Draghi’ego, byłego Prezesa Europejskiego Banku Centralnego. Dokument daje jasno do zrozumienia, że Europa albo obudzi się i zacznie inwestować w nowoczesne technologie, ale czekają ją poważne kłopoty. Jak na razie wielkiego poruszenia dokument nie wywołał.

W 2024 roku w życie wszedł Akt w Sprawie AI (EU AI Act). Regulacja w wielu założeniach słuszna i potrzebna, wzbudza wśród europejskich firm wiele obaw o konkurencyjność w stosunku do rozwiązań AI z USA albo Chin. Dla transformacji ochrony zdrowia, która już teraz dusi się w ograniczeniach nałożonych przez RODO, nowa regulacja może się okazać kolejnym hamulcowym. Szpitale boją się udostępniać albo przetwarzać dane i są sceptyczne co do rozwiązań AI, by profilaktycznie zapobiec potencjalnym problemom i konfliktom z prawem. I nawet jeśli urzędnicy z Brukseli tłumaczą, że to nie RODO albo EU AI Act ograniczają innowacje w medycynie, ale nadgorliwa ich interpretacja, nie ma to większego znaczenia.

Cyfrowe terapie. Pacjenci nadal przyzwyczajeni do tabletek

Po prawie roku od wprowadzenia francuskiej szybkiej ścieżki refundacji rozwiązań cyfrowych PECAN (La prise en charge anticipée numérique) – nowego prawa umożliwiającego wprowadzanie rozwiązań e-zdrowia do koszyka usług gwarantowanych – liczbę zatwierdzeń można policzyć na palcach jednej ręki. Z kolei po 5 latach analogicznego rozwiązania w Niemczech (DiGA), publiczny płatnik refunduje 57 aplikacji. Liczba przepisanych na receptę aplikacji w 2023 roku sięgnęła 235 000, ale dynamika wzrostu jest daleka od oczekiwań. Zakładając, że co roku w Niemczech wystawia się ok. 500 mln recept, terapie cyfrowe stanowią nadal ułamek procenta wszystkich preskrypcji.

Trzy kraje refundujące cyfrowe aplikacje zdrowotne (razem z Belgią, która także ma system „aplikacji na receptę”) na 27 w Europie to niewiele. Mimo wielu zapowiedzi, żaden inny kraj na razie nie ma konkretnych planów wprowadzenia modelu podobnego do DiGA czy PECAN. Trudno też szukać takich planów pośród priorytetów nowej Komisji Europejskiej, która raczej stawia na biotechnologie i… znowu regulacje, tym razem pod względem bezpieczeństwa danych. W Polsce Ministerstwo Zdrowia obstaje przy Portfelu Aplikacji Zdrowotnych (PAZ), który jest jedynie biblioteką sprawdzonych rozwiązań. Po 1,5 roku od wprowadzenia PAZ, są w nim dwie apki. Planów refundacji mobilnych aplikacji zdrowotnych na razie nie ma i to mimo debaty zorganizowanej na ten temat podczas łączonej Komisji Zdrowia i Komisji Cyfryzacji.

EHDS nabiera tempa

Światłem w tunelu jest Europejska Przestrzeń Danych Zdrowotnych (EHDS), która wchodzi w fazę realizacji w 2025 roku. EHDS oznacza nie tylko dostępność tzw. Podsumowania Pacjenta (pierwotne przetwarzanie danych) we wszystkich krajach UE do 2029 roku – czyli europejskiej kartoteki zdrowia z podstawowymi danymi pacjenta – ale także pobudzenie inwestycji w krajową infrastrukturę e-zdrowia. Kraje członkowskie UE, aby podłączyć się do EHDS, będą musiały rozbudować narodowe systemy e-zdrowia oraz dostosować je do standardów interoperacyjności. Wyzwaniem będzie zwłaszcza przetwarzanie danych do celów wtórnych, czyli np. badań naukowych, bo wymaga m.in. przygotowania jednostek zarządzających dostępem do danych.

EHDS to krok we właściwym kierunku. Połączona infrastruktura wymiany danych medycznych w Europie, dzięki której lekarze zyskają dostęp do danych pacjenta, a innowatorzy – dane do rozwoju kolejnych rozwiązań e-zdrowia – pomoże też w rozwoju innowacji sztucznej inteligencji.

Duże nadzieje e-zdrowia i wielkie rozczarowania

Kiedy w 2016 roku Forward Health zapowiedział super-nowoczesne kliniki nastawione na profilaktykę oraz samoobsługowe kapsuły telemedyczne, rewolucja w ochronie zdrowia była na horyzoncie. W 2023 roku pierwsza kapsuła trafiła na rynek, a w planach były kolejne 3000 sztuk. Firma z Doliny Krzemowej obiecywała dostępne dla każdego badania krwi, genetyczne i profilaktyczne. Kapsuły telezdrowia miały stanąć w centrach handlowych, siłowniach, biurach i miejsach użyteczności publicznej. W 2023 roku wartość firmy wyceniano na 1 billion USD. Niespodziewanie, w listopadzie 2024 roku, Forward Health ogłosił upadłość. Co poszło nie tak? Liczba abonentów klinik Forward Health była daleka od oczekiwań (miesięczna opłata wynosiła 149 USD), a kapsuły nie działały prawidłowo. Do tego firma za bardzo skupiła się na technologii, ignorując znaczenie ludzkiego czynnika w świadczeniu usług medycznych.

500 mln USD wydanych przez inwestorów przepadło. Ale nie tylko. Jest mało prawdopodobne, aby rozczarowani inwestorzy zaryzykowali wydawaniem pieniędzy na podobne projekty. Porażka Forward Health może rozlać się falą pesymizmu i przekreślić plany innowatorów pracującymi nad „samoobsługową” ochroną zdrowia albo profilaktyką.

Sztuczna inteligencja na nowo rozpala wyobraźnię

To, co nie udało się mobilnym aplikacjom zdrowotnym albo telemedycynie, teraz ma się udać sztucznej inteligencji. W 2024 roku liczba rozwiązań AI/ML zaakceptowanych przez amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA) przekroczyła 1000 (w październiku było ich 950). Inwestycje w AI w ochronie zdrowia rosną i to właśnie ochrona zdrowia jest jedną z branż, gdzie oczekuje się największych korzyści z wdrażania AI.

Lekarze mają nadzieję, że generatywna AI wyręczy ich w żmudnym wpisywaniu danych do elektronicznej dokumentacji medycznej, przemysł farmaceutyczny liczy na przyspieszenie badań nad nowymi lekami, a systemy ochrony zdrowia – na personalizację profilaktyki oraz nowe cyfrowe metody dostarczania świadczeń medycznych, bo kryzys kadrowy zagląda już do prawie każdej placówki medycznej. Dobre nastroje wokół AI w naukach medycznych rozpaliło przyznanie nagrody nobla dla Alpha Fold (DeepMind) oraz za technologię uczenia maszynowego.

Szpitale – przynajmniej te w USA – eksperymentują już z dużymi modelami językowymi (LLMs) do podsumowywania danych z elektronicznej dokumentacji medycznej. Dostawcy usług chmurowych wprowadzają systemy transkrypcji typu „mowa-na-tekst” (speech-to-text) ułatwiające gromadzenie danych w elektronicznej dokumentacji medycznej, a firmy medtech i farmaceutyczne rozbudowują kliniczne platformy AI. Wszyscy czekają na tzw. agentów AI, których wprowadzenie w 2025 roku zapowiedział OpenAI. Agent AI może wykonywać zadania według określonych kryteriów, np. dokładnie zaplanować podróż łącznie z zakupem biletów i rezerwacją noclegu. W ochronie zdrowia tego typu rozwiązania będą celowały w upraszczanie ścieżki pacjenta, m.in. umawiając wizyty u lekarzy oraz przypominając o badaniach profilaktycznych.

Ale AI będzie miała w ochronie zdrowia pod górkę z powodu m.in. dużych kosztów wdrożenia i utrzymania. Większość placówek medycznych nie ma nawet spójnych baz z wysokiej jakości danymi, nie mówiąc o inżynierach danych, których trzeba zatrudnić. Mimo to, 2025 rok upłynie pod znakiem AI.

Czytaj także: Rok 2024 w ochronie zdrowia, czyli brak kasy, nadzieje KPO i opóźnione ustawy

Mamy świetne rozwiązania cyfrowe, ale nadal nie trafiają one do pacjentów. Jak to zmienić? Arkadiusz Grądkowski, Prezes Izby POLMED oraz członek Zarządu MedTech Europe, podsumowuje rok 2024 w e-zdrowiu i mówi, co musi się zmienić w 2025 r.

Co czwarty wyrób medyczny jest cyfrowy

Digitalizację w polskiej ochronie zdrowia w 2024 można opisać słowami „w ciągłym procesie”. Z jednej strony nieustannie się rozwija, z drugiej zaś wciąż nieadekwatnie szybko do poziomu rozwoju technologii medycznych.

Cieszy fakt, że cyfrowe wyroby medyczne, które jeszcze niedawno wydawały się odległą wizją przyszłości, dziś stają się naszą codziennością. Operacje przy użyciu robotów chirurgicznych czy monitorowanie stanu zdrowia za pomocą urządzeń mobilnych to tylko niektóre z przykładów, które ukazują, jak bardzo zmienia się sposób, w jaki postrzegamy i realizujemy opiekę zdrowotną. Nadal jednak dostrzegalnymi barierami są nietransparentna legislacja i brak ram prawnych dla cyfryzacji opieki zdrowotnej, które istotnie blokują upowszechnianie innowacyjnych wyrobów medycznych dla pacjentów w Polsce.

Już co czwarty wyrób medyczny ma charakter cyfrowy, co doskonale obrazuje dynamikę rozwoju tej branży. Cyfryzacja wyrobów medycznych nie tylko usprawnia procesy diagnostyczne i lecznicze, ale także znacząco odciąża opiekunów medycznych. Szczególnie ważne jest to w kontekście starzejącego się społeczeństwa, które wymaga coraz większej opieki senioralnej.

Dzięki innowacyjnym technologiom, takim jak inteligentne urządzenia monitorujące stan zdrowia czy platformy telemedyczne, możliwe jest zwiększenie dostępności usług zdrowotnych dla seniorów oraz poprawa jakości ich życia. Takie wyroby jak automatyczne podnośniki, czy chociażby czujniki napełnienia wyrobów chłonnych znacząco odciążają personel medyczny i opiekunów, zwiększając tym samym wydajność systemu. W dobie starzejącego się społeczeństwa kluczowe jest, aby nowoczesne rozwiązania cyfrowe były dostępne dla jak najszerszej grupy odbiorców, zarówno w ramach zaopatrzenia indywidualnego, jak i dostępnych procedur w koszyku świadczeń gwarantowanych.

Innowacje cyfrowe nadal poza koszykiem usług gwarantowanych

Drogą do zapewnienia niezbędnego zaopatrzenia pacjentów w najbardziej nowoczesne wyroby medyczne, także te monitorujące stan zdrowia lub przypominające o leczeniu jest regularna aktualizacja wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie. Do tej pory wszelkie zmiany na wykazie były efektem dobrej woli Ministerstwa Zdrowia, a pozycje wykazu często latami czekały na aktualizację. Niewątpliwie krokiem w dobrą stronę jest przedstawiona przez Ministerstwo Zdrowia propozycja wprowadzenia zmiany, która zakłada cykliczną aktualizację wykazu (raz na dwa lata). Wprowadzenie tego typu rozwiązania pozwoliłoby na urzeczywistnienie limitów finansowania i rozszerzenie listy wyrobów medycznych o te najbardziej innowacyjne, niezbędne do codziennego funkcjonowania, a także te wspierające opiekunów i personel medyczny.

Nadal dużym wyzwaniem pozostaje wprowadzanie nowych procedur do koszyka świadczeń gwarantowanych. Chociaż coraz więcej szpitali stosuje rozwiązania robotyczne w swojej pracy, to potencjał sprzętu nie jest wykorzystywany w pełni, bowiem aktualnie w Polsce funkcjonują jedynie trzy procedury (leczenie chirurgiczne raka gruczołu krokowego, nowotworu błony śluzowej macicy i raka jelita grubego).

Wyzwaniem jest sama procedura wdrażania innowacji do systemu ochrony zdrowia, w której brakuje ram czasowych na rozpatrzenie złożonego wniosku, a ustawa nie określa listy podmiotów, które taki wniosek do Ministra właściwego do spraw zdrowia mogą złożyć. Zatem aktualnie cały proces przed przekazaniem wniosku przez Ministra do Agencji Oceny Technologii Medycznej i Taryfikacji jest niejawny. Nałożenie ram czasowych oraz rozszerzenie listy podmiotów, które mogłyby złożyć taki wniosek o Konsultantów Krajowych, Towarzystwa Naukowe oraz Organizacje reprezentujące Pacjentów znacznie usprawniłoby wprowadzenie innowacyjnych metod leczenia.

Zadania 2025: refundacja e-zdrowia i edukacja

W 2024 roku z Internetowego Konta Pacjenta (IKP), korzystało prawie 18 mln Polaków, co stanowi 48% populacji naszego kraju. System cieszy się popularnością głównie dzięki takim funkcjonalnościom jak dostęp do e-recept, e-skierowań, historii leczenia oraz elektronicznej dokumentacji medycznej. W dobie powszechnej cyfryzacji, ochrona zgromadzonych w systemach informacji o pacjentach staje się priorytetem. Zatem kluczowym celem na kolejne lata jest odpowiednie zadbanie o bezpieczeństwo danych medycznych.

Brak interoperacyjności oraz standaryzacji systemów medycznych to wyzwania, które wymagają pilnych rozwiązań. Tworzenie jednolitych standardów, które pozwolą na sprawną wymianę danych między różnymi systemami, jest niezbędne do zapewnienia skuteczności i bezpieczeństwa cyfrowych narzędzi medycznych.

Cyfryzacja medycyny wciąż stoi przed kilkoma istotnymi wyzwaniami. Jednym z nich jest budowanie zaufania do tego typu rozwiązań. Wielu pacjentów oraz pracowników medycznych obawia się korzystania z nowoczesnych technologii, głównie z powodu niejasności dotyczących ich działania oraz braku odpowiedniej edukacji w tym zakresie. Dlatego też edukacja i transparentność prawa muszą stanowić fundament dalszego rozwoju.

Rok 2024 to czas zmian, które wyznaczają nową erę w medycynie. Technologie cyfrowe otwierają przed nami nieskończone możliwości poprawy jakości życia, zwiększenia dostępności usług zdrowotnych i odciążenia personelu medycznego. Aby jednak w pełni wykorzystać potencjał tych rozwiązań, konieczne jest podejmowanie skoordynowanych działań w zakresie edukacji, finansowania, refundacji oraz budowy zaufania społecznego. Wchodząc w rok 2025, powinniśmy skupić się na usuwaniu barier, które mogą ograniczać rozwój cyfrowej medycyny. Tylko w ten sposób uda się zapewnić równy dostęp do nowoczesnych rozwiązań. Cyfryzacja medycyny to rewolucja, która dzieje się na naszych oczach, a jej sukces zależy od wspólnego wysiłku całego społeczeństwa i woli decydentów.

Czytaj także: Pobierz specjalne wydanie czasopisma OSOZ 2024-2025

Centrum e-Zdrowia opublikowało pełne dane na temat wystawionych e-recept w Polsce, począwszy od 2020 roku. 53,8% z nich to recepty pełnopłatne.

Interaktywne statystyki e-recept obejmują następujące dane:

• liczba wystawionych e-recept od 2020 do 2024 roku,
• poziom realizacji recept przez pacjentów,
• struktura recept wg odpłatności oraz podmiotu wystawiającego receptę,
• struktura demograficzna pacjentów otrzymujących recepty.

Dane można filtrować według województwa, płci, grupy wiekowej pacjenta oraz sposobu odpłatności.

Aby przejść do raportu, kliknij tutaj.

Najważniejsze dane dotyczące recept:

• od 2020 roku powoli, ale systematycznie rośnie liczba wystawianych e-recept;
• statystycznie co piąta recepta nie jest realizowana;
• najwięcej e-recept wystawianych jest w grupie wiekowej 65-79 lat;
• według płci, kobietom wypisywanych jest więcej recept niż mężczyznom;
• o ile w latach 2020-2024 aż 53,8% recept było pełnopłatnych, to w 2024 roku było to 49,4%;
• w 2024 roku co miesiąc wystawianych było od 39 do 49 mln recept.

Czytaj także: Pobierz bezpłatny raport na temat najlepszych praktyk cyfryzacji placówek zdrowia

Centrum e-Zdrowia opublikowało interaktywne statystyki liczby Internetowych Kont Pacjenta (IKP). W ostatnim roku przybyło ich 1,1 mln, a boom zakładania IKP był w 2021 roku.

Raport obejmuje statystyki zakładanych kont IKP z uwzględnieniem profilu demograficznego użytkowników. Wykres pokazuje rozkład aktywacji IKP w czasie oraz statystyki użytkowników IKP z podziałem na wiek, płeć oraz rodzaj urządzenia, na którym zainstalowano aplikację oraz systemu operacyjnego.

Aby przejść do raportu, kliknij tutaj.

Najważniejsze dane dotyczące IKP:

• liczba kont IKP przekroczyła 19 mln mln;
• tylko 3,6 tys. kont jest nieaktywnych;
• najwięcej kont IKP założono od stycznia do kwietnia 2020 roku oraz od października 2020 roku do stycznia 2022 roku;
• w 2024 roku przybyło tylko 1,4 mln kont IKP;
• zdecydowana większość korzysta z konta przez komputer (15,7 mln), a 3,3 mln przez aplikację mobilną mojeIKP;
• według wieku, największą grupę użytkowników IKP stanowią osoby do 17 roku życia.

Czytaj także: Pobierz raport na temat bezpieczeństwa danych w placówkach ochrony zdrowia