Jak będzie działać Platforma Usług Inteligentnych?

Ze środków KPO, Centrum e-Zdrowia buduje i wkrótce udostępni lekarzom Platformę Usług Inteligentnych (PUI). W jaki sposób będzie można na niej korzystać z algorytmów AI?

Platforma Usług Inteligentnych to biblioteka algorytmów różnych dostawców

Dzięki środkom z Krajowego Planu Odbudowy, ok. 30 proc. podmiotów medycznych w Polsce ma otrzymać dostęp do Platformy Usług Inteligentnych. Na razie jedno jest pewne: PUI musi powstać i zostać wdrożona do 30 czerwca 2026 r., bo taki jest deadline na rozliczenie dofinansowania z KPO.

Platforma Usług Inteligentnych będzie pełniła rolę środowiska cyfrowego dla rozwiązań AI oferowanych przez różnych dostawców. Mówiąc prościej, to odpowiednik sklepu Apple lub Google Play dla różnych algorytmów sztucznej inteligencji, cyfrowa biblioteka z różnymi algorytmami AI. Takie rozwiązanie ma kilka zalet.

Po pierwsze, placówka może elastycznie wdrażać i testować wybrane algorytmy, według własnych potrzeb. Po drugie, nie ma uzależnienia od jednego dostawcy. Po trzecie, raz zbudowana infrastruktura cyfrowa umożliwia zastosowanie dowolnej liczby algorytmów. Po czwarte, algorytmy dostępne na platformach AI są rozwiązaniami spełniającymi określone wymagania pod względem bezpieczeństwa i jakości. Podmiot medyczny, wdrażając nowy algorytm, nie musi indywidualnie sprawdzać, czy jest on zgodny z regulacjami dotyczącymi ochrony danych albo spełnia normy dla urządzeń medycznych. Po piąte, algorytmy na platformie mogą być automatycznie aktualizowane, tak jak aktualizowane są aplikacje z których korzystamy w smartfonach. To ułatwia obsługę techniczną AI.

Ponad 1000 sprawdzonych algorytmów, w tym polskie rozwiązania AI

Z wypowiedzi Wojciecha Demediuka, pełnomocnika Ministra Zdrowia ds. Cyfryzacji oraz Dyrektora Departamentu e-Zdrowia wynika, że pierwszymi narzędziami AI na PUI będą algorytmy do diagnostyki obrazowej. Chodzi o np. algorytmy opisujące zdjęcia RTG, MRI, TK albo interpretujące zapisy EKG. Tego typu rozwiązania – od lat powszechnie wykorzystywane w radiologii i kardiologii – klasyfikowane są w Unii Europejskiej jako urządzenia medyczne zgodnie z unijną Medical Devices Regulation i muszą posiadać znak CE. Z kolei amerykańska Agencja ds. Leków i Żywności (FDA) certyfikowała 1000 algorytmów AI i uczenia maszynowego. 777 z nich to algorytmy dla radiologii.

Wśród dostawców są też polskie firmy i startupy. Przykładem jest gdański startup BrainScan z algorytmem do wykrywania zmian patologicznych w mózgu na podstawie obrazów tomografii komputerowej. Z kolei wrocławski Cardiomatics oferuje od lat algorytm AI do automatycznej interpretacji zapisów EKG z holtera. Certyfikowane algorytmy AI mają też w swoim portfolio dostawcy urządzeń medycznych jak Siemens Healtineers, GE Healthcare, Philips, Canon, Fujifilm, Hitachi. Do grona dostawców AI dołączają też firmy farmaceutyczne. Przykładowo, pod koniec ubiegłego roku AstraZeneca zaprezentowała algorytm AI o nazwie Milton, który na podstawie podstawowych danych z elektronicznej dokumentacji medycznej jest w stanie przewidzieć nawet do 1000 chorób na długo przed pojawieniem się pierwszych symptomów.

Szansa na wdrożenie AI po niskich kosztach

Model platform AI dla ochrony zdrowia integrujących różne algorytmy różnych producentów to sprawdzone od lat rozwiązanie. Jednym z przykładów jest opracowany przez Roche navify Algorithm Suite. To biblioteka algorytmów medycznych, gdzie użytkownicy mają dostęp do klinicznie zweryfikowanych algorytmów wspomagających proces podejmowania decyzji klinicznych. Zawiera ona algorytmy Roche oraz innych firm, ułatwiając integrację różnych rozwiązań w ramach jednego ekosystemu. Za skutecznością stosowanych w medycynie algorytmami stoi długa lista badań naukowych. Potwierdzają one ich skuteczność np. pod względem skracania czasu oczekiwania na wynik badania albo precyzji diagnozy.

Dzięki wsparciu z KPO, Platforma Usług Inteligentnych jest nisko-kosztową okazją do wdrożenia AI w placówce zdrowia. Bez PUI, na AI będą mogły sobie pozwolić jedynie duże ośrodki akademickie z odpowiednim zapleczem kadrowym i finansowym. Według badania Centrum e-Zdrowia z 2023 roku, tylko ok. 6% podmiotów medycznych korzysta z rozwiązań AI. Model biblioteki rozwiązań AI jest też na tyle elastyczny i bezpieczny, że pozwoli placówkom medycznym dowolnie i bez bólu głowy o bezpieczeństwo danych dobierać nowe rozwiązania. I co ważne – jest rozwiązaniem rozwijającym się razem z placówką i technologiami AI. Jeśli PUI zostanie dobrze przygotowane i zaadaptowane, może wprowadzić polską ochronę zdrowia w erę AI. Na efekty trzeba będzie poczekać do połowy 2026 roku, ale na pewno warto spróbować. 2,4 mld zł na e-zdrowie z KPO to jednorazowa szansa.

Czytaj także: Jakie projekty planuje Centrum e-Zdrowia w 2025 roku?