Zespołowi naukowców z Uniwersytetu w Teksasie (Austin) udało się odczytać fale mózgowe opisujące wymawiane i słyszane słowa. Do tego celu wykorzystali technologię funkcjonalnego obrazowania metodą rezonansu magnetycznego (fMRI).

To pierwsza metoda pozwalająca na nieinwazyjną rekonstrukcję myśli człowieka na podstawie aktywności mózgu. Naukowcy mają nadzieję, że to krok milowy w pracach nad interfejsami mózg-komputer – technologia mogłaby pomóc przede wszystkim osobom z upośledzoną zdolnością mówienia lub pisania.

Zaprezentowany w opublikowanej we wrześniu 2022 roku pracy naukowej, dekoder-algorytm „odczytuje” słowa, które człowiek słyszy lub ma na myśli chcąc je wypowiedzieć.

– Gdybyś dwadzieścia lat temu zapytał jakiegokolwiek neurologa, czy jest to możliwe, wyśmiałby cię – mówi Alexander Huth, naukowiec-neurolog z Uniwersytetu w Teksasie (Austin) i współautor badania.

Stosowanie fMRI do tego typu badań jest trudne – technologia obrazowania jest powolna w porównaniu z szybkością ludzkich myśli. Dlatego zamiast wykrywać aktywność neuronów mierzoną w milisekundach, urządzenia MRI mierzą zmiany w przepływie krwi w mózgu trwające sekundy, które służą następnie do obliczenia aktywności mózgu. Dlatego system nie dekoduje języka słowo w słowo, ale raczej rozróżnia znaczenie całych struktur zdaniowych i myśli.

Algorytm został wytrenowany za pomocą nagrań z fMRI z udziałem trzech osób, które przez 16 godzin słuchały podcastów i audycji radiowych. Na tej podstawie algorytm stworzył zestaw prognoz dotyczących odczytów fMRI, a następnie dekoder był w stanie przetłumaczyć myśli także na innych próbkach dźwiękowych. W końcowym etapie, wzory opisane przez algorytm były sprawdzane z nagraniem fMRI w czasie rzeczywistym.

Według naukowców, system sztucznej inteligencji jest w stanie „całkiem dobrze” dopasować słowa do sygnałów z fMRI. Przyznali jednak, że ma on pewne niedociągnięcia; na przykład, nie radzi sobie dobrze z doborem zaimków i często miesza pierwszą i trzecią osobę.

Stosowanie nagrań fMRI do tego typu dekodowania mózgu jest przełomem. Wystarczy dobrze wytrenowany algorytm, aby odtworzyć – bez używania słów – to, co w danej chwili myśli człowiek, jedynie poprzez analizę sposobu pracy mózgu i sygnałów powstających w momencie przetwarzania ludzkiego języka. Naukowcy zdają sobie sprawę, że technologia potrafiąca „czytać w myślach” może być kontrowersyjna. Jednak zapewniają, że jej zastosowanie jest na razie na tyle ograniczone, że nie ma powodów do obaw o prywatność.

Przeszkodą na drodze do jej zastosowania na szerszą skalę jest koszt i gabaryty maszyn MRI. Do tego dekoder wyszkolony na skanach mózgu jednej osoby nie może zrekonstruować języka innej osoby.

Czytaj także: Oto 12 fascynujących innowacji 2022 roku dla zdrowia [INFOGRAFIKA]

Po kilku tygodniach konsultacji, Centrum e-Zdrowia przyjęło „Strategię Centrum e-Zdrowia na lata 2023-2027”. Dokument wyznacza długofalowe cele na kolejne 5 lat, w tym m.in. rozwój nowych rozwiązań e-zdrowia, standaryzację usług cyfrowych czy wzmocnienie cyberbezpieczeństwa.

13 celów strategicznych

Strategia Centrum e-Zdrowia określa długofalowe cele i pokazuje, jak instytucja zamierza je zrealizować. Pomoże jej wykorzystywać swoje mocne strony, pracować nad słabymi, optymalizować działania i rozwijać się. W efekcie przełoży się to na tworzenie jeszcze lepszych e-usług, odpowiadających potrzebom wszystkich interesariuszy: pacjentów, podmiotów leczniczych i farmaceutycznych, dostawców oprogramowania medycznego oraz organów administracji publicznej.

Centrum e-Zdrowia chce włączać wszystkich interesariuszy w projektowane przez siebie rozwiązania i poznać ich opinie na temat projektowanych systemów. To zresztą jeden z celów strategicznych zapisanych w strategii: „Wzmocnienie współpracy w oparciu o dialog z interesariuszami”.

Współtworzenie rozwiązań z użytkownikami

Jedną z pierwszych inicjatyw, odzwierciedlających nowe podejście strategiczne, było zainicjowanie 25 stycznia 2023 r. cyklu spotkań konsultacyjnych z użytkownikami systemów informatycznych wykorzystywanych w ochronie zdrowia– Userkon.

Ich celem jest wymiana doświadczeń i pomysłów na rozwój, tak by realnie odpowiadały teraźniejszym i przyszłym potrzebom użytkowników. Spotkania mają charakter otwarty i kierowane są do wszystkich polskich lekarzy i lekarzy dentystów. Planowane są kolejne spotkania ze wszystkimi samorządami medycznymi, a także pozostałymi interesariuszami systemu e-zdrowie, w tym organizacjami pacjentów.

Kliknij tutaj, aby pobrać Strategię Centrum e-Zdrowia na lata 2023-2027

Wyjaśniamy, jak złożyć wniosek do NFZ na realizację opieki koordynowanej, rozliczyć budżet powierzony na OK, czym zajmuje się koordynator, co to jest IPOM oraz wizyta kompleksowa.

Kliknij tutaj, aby pobrać bezpłatny, 41-stronicowy raport “Opieka Koordynowana w POZ”

Na czym polega Opieka Koordynowana?

Opieka koordynowana w POZ ma na celu zapewnienie pacjentowi choremu przewlekle kompletnej diagnostyki i terapii. Cały proces jest nadzorowany i organizowany przez lekarza/pielęgniarkę we współpracy z koordynatorem.

Założeniem OK jest poprawa dostępności, jakości oraz efektywności opieki oraz satysfakcji pacjenta.

Głównym elementem jest Indywidualny Plan Opieki Medycznej (IPOM) będący rozpisanym w szczegółach planem wizyt u specjalistów oraz badań. Ponieważ IPOM obejmuje także wizyty u lekarzy specjalistów i dietetyka, jego realizacja wymaga zatrudnienia nowych pracowników albo skorzystania z podwykonawców. OK obejmuje również realizację profilaktyki w stosunku do osób kwalifikujących się do programów profilaktycznych.

Koordynator

Od 1 października 2022 w systemie zdrowia pojawiły się dwie nowe role koordynatorów:

• Koordynator profilaktyki;
• Koordynator realizujący pełny zakres zadań w opiece koordynowanej.

Koordynator nie musi być lekarzem. Może to być pielęgniarka albo osoba z rejestracji, która realizować będzie zadania wchodzące w zakres OK, odpowiadając za logistykę opieki nad pacjentem. Przykładowo, kontaktuje się z pacjentem, aby ustalić terminy badań i wizyt u specjalistów oraz przypomnieć o nich. Taka osoba odpowiedzialna jest też za wyszukiwanie osób w POZ, które należy objąć opieką koordynowaną i zapraszanie ich na poradę.

Ważne jest, aby placówka dobrze zaplanowała czas koordynatora. Zaleca się (ale nie jest to wymagane), aby czas pracy koordynatora kalkulować według zasady:

• koordynator profilaktyki – 1/2 etatu na każde 5000 pacjentów;
• koordynator realizujący pełny zakres usług – 1 pełny etat na każde 5000 pacjentów.

Lista zadań koordynatora:

• monitorowanie obiegu dokumentacji medycznej pacjenta, nadzór nad jej kompletnością;
• nawiązywanie i utrzymywanie kontaktu z pacjentem i jego rodziną podczas procesu leczenia;
• ustalanie terminów realizacji poszczególnych etapów opieki zdrowotnej;
• zapewnienie komunikacji pomiędzy personelem administracyjnym, a personelem medycznym zarówno podmiotu leczniczego, w którym jest zatrudniony oraz innymi świadczeniodawcami zaangażowanymi w proces udzielania świadczeń;
• udzielanie informacji związanych z procesem koordynacji i funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej;
• analizowanie i udział w doborze populacji świadczeniobiorców objętych opieką do odpowiednich interwencji zdrowotnych;
• monitorowanie realizacji Indywidualnych Planów Opieki Medycznej;
• promowanie profilaktyki.

Praca Koordynatora jest finansowana w ramach stawki kapitacyjnej wynoszącej 8,40 zł/rok/pacjenta powyżej 18 roku życia i 6,72 zł/rok/pacjenta w przypadku pracy koordynatora profilaktyki.

Aby zapewnić pokrycie kosztów pracy koordynatora, placówka POZ powinna:

• objąć OK możliwie szeroką grupę pacjentów;
• dobrze zaplanować wydatki w ramach budżetu powierzonego;
• zorganizować ścieżkę obsługi pacjenta w ramach OK;
• wdrożyć narzędzia informatyczne, które poprawią efektywność pracy;
• zaoferować pacjentowi rozwiązania e-zdrowia, np. aplikację mobilną, aby ułatwić z nim kontakt i planowanie/realizację wizyt.

Budżet powierzony

To kwota wynikająca z umowy z NFZ na realizację opieki koordynowanej. W jego skład wchodzą:

• badania diagnostyczne;
• wizyta kompleksowa, podczas której wyznaczany jest Indywidualny Plan Opieki Medycznej (IPOM), realizowana raz na 12 miesięcy;
• porady edukacyjne udzielane przez lekarzy i pielęgniarki po wstępnej diagnozie i ustaleniu planu leczenia (maksymalnie 6 porad w roku). Pielęgniarki udzielające porad edukacyjnych powinny zostać przeszkolone w tym zakresie;
• porady dietetyczne (maksymalnie 3 porady w roku). Te porady mogą być udzielane on-line;
• konsultacje specjalistyczne w takich schorzeniach jak: kardiolog, diabetolog, pulmonolog/alergolog, endokrynolog (pełna lista à). W praktyce dotyczą ok. 10–20% chorych.

Konsultacje specjalistyczne obejmują konsultacje pacjenta z lekarzem specjalistą (realizowane są w formule stacjonarnej) oraz konsultacje lekarza POZ z lekarzem specjalistą (mogą być realizowane w formie zdalnej, ale ich wartość nie może przekroczyć 3% budżetu).

Lekarz posiadający dwie specjalizacje, który pracuje jako lekarz POZ i jest specjalistą dziedzinowym z OK, może realizować zarówno wizyty kompleksowe, jak i wizyty specjalistyczne.

Porada wstępna

Jest to pierwsza porada realizowana w celu potwierdzenia bądź wykluczenia wstępnego rozpoznania choroby przewlekłej, określonej w załączniku nr 6 do rozporządzenia MZ w zakresie umowy zawartej przez świadczeniodawcę.

Porada jest rozliczana z budżetu powierzonego – i to nawet, jeśli wstępne podejrzenie choroby przewlekłej się nie potwierdzi. Jest realizowana podobnie jak standardowa wizyta.

Lista chorób, które są objęte opieką koordynowaną:

Kardiologia:

• nadciśnienie tętnicze
• niewydolność serca
• choroba niedokrwienna serca
• migotanie przedsionków

Diabetologia:

• cukrzyca

Endokrynologia:

• niedoczynność tarczycy
• guzki pojedyncze/mnogie

Pulmonologia/alergologia:

• POCHP
• astma

Wizyta kompleksowa

Najważniejszy element opieki koordynowanej. Jest to coroczna ocena stanu zdrowia pacjenta chorego przewlekle, w ramach której wykonuje się badania kontrolne i dokładne badanie przedmiotowe. Realizowana jest wyłącznie pacjentom z rozpoznaniem zgodnym z wykazem chorób wg klasyfikacji ICD -10 stanowiących przyczynę diagnostyki i leczenia świadczeniobiorcy, kwalifikujących do rozliczania świadczeń w zakresie budżetu powierzonego opieki koordynowanej.

Wizyta kompleksowa realizowana jest dla pacjenta przez lekarza, pielęgniarkę i koordynatora raz w roku, trwa do 30 minut, a placówka mająca umowę z NFZ na OK otrzymuje za nią ryczałtową stawkę 171,93 zł.

Obejmuje:

• wywiad;
• badanie przedmiotowe;
• analizę wyników badań i stosowanego leczenia;
• zalecenie niezbędnych konsultacji specjalistycznych oraz badań diagnostycznych;
• opracowanie Indywidualnego Planu Opieki Medycznej (IPOM).

Indywidualny Plan Opieki Medycznej (IPOM)

Jest to dokument generowany w formie elektronicznej oraz przekazywany pacjentowi. Wersja elektroniczna jest częścią e-dokumentacji pacjenta i jest wysyłana na platformę P1. IPOM można wygenerować bezpośrednio w systemie gabinetowym (jeśli producent przygotował aktualizację). Nadal mogą się pojawiać zmiany w IPOM, stąd zaleca się aktualizację systemów IT.

IPOM należy przekazać pacjentowi w formie wydruku. W planach jest udostępnienie IPOM na Indywidualnym Koncie Pacjenta. Trafia on także do koordynatora, który planuje w szczegółach wyznaczony przez lekarza plan.

IPOM zawiera:

• status zdrowia pacjenta,
• rozpoznania,
• plan farmakoterapii,
• zalecenia edukacyjne i postępowanie niefarmakologiczne,
• listę badań diagnostycznych,
• listę konsultacji specjalistycznych.

Wymagania dla specjalistów i dietetyka w ramach OK

Opieka koordynowana wymaga współpracy pomiędzy koordynatorem, lekarzem POZ i pielęgniarką, lekarzami specjalistami oraz dietetykiem.

Konsultant dziedzinowy w OK to lekarz specjalista ze specjalizacją I lub II stopnia lub lekarz w trakcie specjalizacji w dziedzinie objętej koordynacją lub lekarz ze specjalizacją II stopnia z chorób wewnętrznych z pięcioletnią praktyką na oddziale szpitalnym o profilu zgodnym z zakresem świadczenia opieki koordynowanej.

Wizyty z lekarzami specjalistami realizowane są tylko w formule stacjonarnej.

Dietetyk musi spełniać jedno z poniższych kryteriów:

• ukończenie szkoły policealnej publicznej lub niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej i uzyskanie tytułu zawodowego dietetyka lub dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie dietetyka;
• ukończenie technikum lub szkoły policealnej i uzyskaniu tytułu zawodowego technika technologii żywienia w specjalności dietetyka;
• tytuł zawodowy magistra lub licencjata na kierunku dietetyka;
• rozpoczęcie przed dniem 7 października 2007 r. studiów wyższych o specjalności dietetyka obejmujących co najmniej 1784 godziny kształcenia w zakresie dietetyki i uzyskanie tytułu magistra;
• rozpoczęcie przed dniem 1 października 2007 r. studiów wyższych na kierunku technologia żywności i żywienie człowieka o specjalności żywienie człowieka i uzyskanie tytułu magistra lub magistra inżyniera na tym kierunku.

Porada dietetyka może być realizowana stacjonarnie lub zdalnie (online). Placówki POZ mogą też współpracować z lekarzami specjalistami lub dietetykami przyjmującymi prywatnie.

Umowa z NFZ na OK

Aby rozpocząć realizację OK, placówka POZ musi najpierw złożyć wniosek do Oddziału NFZ o rozszerzenie umowy o nowy zakres świadczeń: świadczenia w budżecie powierzonym opieki koordynowanej. Wniosek mogą złożyć świadczeniodawcy posiadający umowę w rodzaju POZ w zakresie: świadczenia lekarza POZ.

Formularz wniosku sporządza się online z pomocą aplikacji obsługującej postępowanie. Jest ono publikowane standardowo w publikatorze informacji o postępowaniach w sprawie zawarcia umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej dostępnym na stronach internetowych OW NFZ (kliknij tutaj, aby przejść do Publikatora à).

Wniosek w formie pisemnej zawiera:

• wydruk formularza wniosku, zgodny z jego postacią elektroniczną;
• dokumenty i oświadczenia, o których mowa w § 47 zarządzenia Nr 79/2022/DSOZ Prezesa NFZ z dnia 29 czerwca 2022 r. w sprawie warunków zawarcia i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna z późn. zmianami.

Złożone poprawnie wnioski rozpatrywane są w OW NFZ w terminie 20 dni od dnia ich złożenia. Umowa obowiązuje od pierwszego dnia okresu sprawozdawczego następującego po dniu jej zawarcia.

We wniosku świadczeniodawcy należy wskazać m.in.:

• średniotygodniowy czas pracy personelu medycznego,
• potencjał do realizacji świadczeń,
• dostęp do konsultacji lekarskich i dietetycznych i badań diagnostycznych.

Świadczeniodawcy, którzy zgłosili wniosek o nowy zakres „świadczenia w budżecie powierzonym opieki koordynowanej”, a nie mają umowy na zakres „koordynacja opieki – zadania koordynatora” powinni złożyć również wniosek na zakres: „koordynacja opieki – zadania koordynatora”.

Dokładna procedura przygotowania wniosku została przedstawiona w prezentacji NFZ (kliknij tutaj, aby pobrać prezentację).

Rozliczenie umowy z NFZ

Usługi w ramach opieki koordynowanej mogą być wykonywane wyłącznie osobom powyżej 18 roku życia. Rozkład konsultacji i badań w ramach OK dobierany jest do indywidualnych potrzeb pacjenta i jest ustalany przez lekarza. Nie obowiązują tutaj żadne wytyczne. Budżet na zakres świadczenia w budżecie powierzonym opieki koordynowanej nie jest podzielony na grupy dziedzinowe. Nie ma limitów na liczbę wykonywanych badań diagnostycznych, a jedynym ograniczeniem jest wysokość budżetu powierzonego opieki koordynowanej określona w umowie.

Warunkiem rozliczenia porady kompleksowej jest jej wykonanie zgodnie ze wszystkimi elementami zawartymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 15 września 2022 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. poz. 1965) oraz przekazanie informacji w raporcie statystycznym. Raport ten musi zostać przekazany przez świadczeniodawcę nie później niż 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy rozliczenie.

Przy rozliczeniu porady kompleksowej należy wykazać jednostkę chorobową/jednostki chorobowe wg. klasyfikacji ICD-10, stanowiącą przyczynę diagnostyki i leczenia pacjenta, kwalifikującą do rozliczania świadczeń w zakresie budżetu powierzonego opieki koordynowanej.

Zakres świadczenia w budżecie opieki koordynowanej ma określoną wartość kwotową wykazaną w poszczególnych miesiącach umowy. Po jej przekroczeniu świadczeniodawca może wnioskować o zwiększenie budżetu na podstawie § 43 Ogólnych Warunków Umów.

Opracowano na podstawie informacji Narodowego Funduszu Zdrowia (źródło: bit.ly/3jR0tax)

Artykuł jest częścią nowego raportu „Opieka Koordynowana w POZ”. Możesz go pobrać bezpłatnie klikając tutaj

Opieka koordynowana będzie rozszerzana o nowe obszary, a docelowo obowiązkowa – mówi prof. UMW Agnieszka Mastalerz-Migas, pełnomocnik Ministra Zdrowia ds. wdrożenia opieki koordynowanej, konsultant krajowa w dziedzinie medycyny rodzinnej.

W skrócie:

• Model opieki oparty na stawce kapitacyjnej wyczerpał się. Lekarze pracują coraz więcej, ale nie przekłada się to na efekty i zadowolenie pacjenta.
• Za dodatkowymi pieniędzmi musi teraz iść dodatkowa jakość. W pierwszym roku na OK przeznaczono ponad 1 mld zł.
• Stawka za poradę kompleksową wynosi 170 zł, a roczny ryczałt na pacjenta – 190 zł. Przy odpowiedniej skali i płynnej orga-nizacji, OK może stać się istotną pozycją w budżecie.
• Ponadto, stary mnożnik stawki kapitacyjnej 3.2 będzie zmieniony na dodatek kwotowy.
• Aby rozwiązać problem z dostępem do specjalistów, być może trzeba będzie rozważyć dopuszczenie w określonych przypadkach zdalnej opieki.
• Zespół ds. opieki koordynowanej ma w planach m.in. dopracowanie Indywidualnego Planu Opieki Medycznej. Priorytetem jest m.in. informatyczne wsparcie koordynacji i poszerzenie zakresu OK oraz profilaktyka.

---

Kliknij tutaj, aby pobrać bezpłatny, 41-stronicowy raport „Opieka Koordynowana w POZ”

---

Jak ocenia Pani zainteresowanie OK w POZ?

Jest większe niż się spodziewano. Z danych Narodowego Funduszu Zdrowia wynika, że już ponad 600 podmiotów złożyło wnioski o aneksy do umowy z NFZ, podpisano blisko 350 umów. To ok. 10% wnioskujących świadczeniodawców.

Lepsza opieka nad pacjentem chorym przewlekłym to podstawowy argument za opieką koordynowaną. Ale czy taki model opłaca się placówkom medycznym, które muszą dbać o stabilną sytuację finansową?

Przez lata przyzwyczailiśmy się do funkcjonowania w warunkach stawki kapitacyjnej. Ten model jest tak mocno zakorzeniony, że wielu podmiotom trudno przejść do modelu mieszanego, uwzględniającego finansowanie zadaniowe.

W systemie opartym na ryczałcie, wszyscy dostają takie samo finansowanie, niezależnie od tego, jak realizowana była opieka. Taki model ma swoje plusy, bo dla płatnika jest wygodny, prosty w obsłudze i przewidywalny. Tak samo dla świadczeniodawcy – ryczałt jest płacony niezależnie od nakładu pracy, jakości i zaangażowania. Dla obu stron, sytuacja „win-win”, która przez lata się sprawdzała.

Jednak ta formuła wyczerpuje się. Są podmioty, które mają pomysł na opiekę nad pacjentem, a wówczas ryczałt to za mało. W przypadku opieki koordynowanej, płatnik kładzie na słół konkretne pieniądze – w pierwszym roku ponad 1 mld zł – ale wymagając więcej. Aby po nie sięgnąć, konieczna jest zmiana myślenia i funkcjonowania. Wkrótce pójdziemy o krok dalej, bo czekają nas dyskusje o premiach za jakość i efektywność.

To naprawdę nie są małe pieniądze. Przykładowo, stawka za wizytę kompleksową to 170 zł. Są to środki, które w całości pozostają w POZ. Z kolei bazowa roczna stawka kapitacyjna za pacjenta to ok. 190 zł. Moim zdaniem, 170 zł to całkiem dużo za jedną poradę. Wyzwaniem pozostaje organizacja całego systemu i efekt skali, aby po pewnym czasie opieka koordynowana stała się zauważalną pozycją w budżecie podmiotu.

Do tego stary mnożnik stawki kapitacyjnej 3.2 będzie zmieniony na dodatek kwotowy, uwzględniający wielochorobowość pacjenta niezależnie od wieku. To będzie duży plus dla placówek ze starszą i schorowaną populacją pacjentów.

Jakie argumenty powinny wziąć pod uwagę placówki, które nadal wahają się, czy wejść do OK?

Inne argumenty przekonają lekarza z 40-letnim stażem, którego otwartość na zmiany jest mniejsza. Będzie on oczekiwał prostego procesu organizacji oraz rozliczenia opieki koordynowanej. Z kolei dla młodszych lekarzy rodzinnych istotne będzie poczucie sprawczości i wpływu na to, co się dzieje z pacjentem – opieka holistyczna, skoordynowana i kompleksowa to istota medycyny rodzinnej. Dla świadczeniodawcy liczy się, czy taki model przyniesie dochód i jaki wysiłek organizacyjny się z nim wiąże. Stąd tak ważne jest pokazanie aspektu finansowego i wytłumaczenie całego procesu.

OK to dla personelu medycznego i podmiotu nowy standard pracy zespołowej i porządkowania organizacji opieki nad pacjentem. Często mówię, że pracujemy tak szybko, że nie nadążamy ładować taczek, czyli pracujemy nieefektywnie. I mimo, że zapewniamy dostępność do opieki, nie przekłada się to ani na satysfakcję pacjenta, ani personelu medycznego. Wszyscy są zmęczeni i sfrustrowani.

Trzeba powiedzieć stop i zacząć robić rzeczy po nowemu – opiekować się pacjentem chorym przewlekle nie czekając, aż jego stan zdrowia będzie tak zły, że sam do nas przyjdzie z zaostrzeniem choroby przewlekłej, ale też ustalić mu plan opieki, żeby miał poczucie, że ktoś czuwa nad jego chorobą i nie jest zostawiony sam sobie.

Jestem realistką i zdaję sobie sprawę, że opieka koordynowana to nie wszystko – musimy zapewnić dostępność pacjentom zgłaszającym się w ostrych stanach i z wielu innych przyczyn. A to wymaga żonglerki organizacyjnej, aby pogodzić przypadki pilne z profilaktyką, szczepieniami, opieką kompleksową, przedłużaniem recept i szeregiem działań, które codziennie realizuje POZ.

I na koniec: można założyć, że jest tak źle, że lepiej nic nie zmieniać, robić swoje, starając się przetrwać. Ale moim zdaniem to ślepa uliczka, prowadząca z czasem do głębokiej frustracji i trzeba działać na rzecz zmian, w ramach możliwości, które mamy. A OK jest właśnie taką nową szansą, choć wymagającą czasu i cierpliwości.

A tej brakuje, zwłaszcza, że na efekty OK przyjdzie poczekać.

Politycy chcieliby widzieć szybki efekt, świadczeniodawcy są nieufni. A OK to projekt na lata. Na razie jest fakultatywna, ale przyjdzie czas, że stanie się obligatoryjna. Kiedy? To kwestia otwarta. Trzeba zobaczyć, jakie będzie tempo przystępowania podmiotów do programu, jakie będą wnioski z ewaluacji.

Duże placówki mające w swojej strukturze lekarzy specjalistów bez większego problemu wdrożą OK. Jednak problem z tym mają mniejsze placówki, często poza dużymi miastami. Dlatego monitorujemy wdrażanie opieki koordynowanej i będziemy się zastanawiać, jak rozwiązać istniejące bariery. Przykładowo, być może trzeba będzie rozważyć szerszy zakres realizacji wizyt w formule zdalnej. Moim daniem OK powinna być też poszerzona o kolejne obszary, ponad te cztery uruchomione na start.

O tych kwestiach dyskutujemy, nie da się wszystkiego idealnie zaplanować od początku, bo OK to proces. Upłynie co najmniej kilka lat, zanim będziemy mogli powiedzieć, że mamy sprawnie działającą, dostępną dla każdego opiekę koordynowaną w podstawowej opiece zdrowotnej.

W tej chwili NFZ refunduje konsultacje zdalne pacjenta z dietetykiem i lekarza POZ ze specjalistą w formie mini-konsylium. A co z konsultacjami pacjenta ze specjalistami?

Obecne stanowisko NFZ jest takie, że powinna to być konsultacja stacjonarna.

Moim zdaniem, pierwszorazowa porada, gdy lekarz musi poznać pacjenta, powinna być w formule stacjonarnej. W kolejnych etapach można zastanowić się nad konsultacjami zdalnymi, ale określając jasno wskazania. To zwiększyłoby dostęp. Będziemy o tym na pewno dyskutować, kiedy po pierwszym półroczu przeprowadzimy bilans programu.

Jako przewodnicząca zespołu ds. wdrożenia opieki koordynowanej i pełnomocnik Ministra Zdrowia w tym zakresie, jakie zmiany będzie Pani rekomendowała, aby udoskonalić program?

Do dokończenia jest kilka wątków, w tym zmiana formuły profilaktyki w POZ. W międzyczasie pojawił się temat centralnej rejestracji na profilaktykę. Ważnym tematem jest rozszerzenie opieki koordynowanej, na pewno trzeba porozmawiać o tym, co opieka koordynowana ma do zaoferowania w pediatrii. Tak aby koordynator mógł też pracować z pacjentami poniżej 18 roku życia, pomagając umawiać, np. na szczepienia i bilanse zdrowia.

Będziemy dopracowywać szczegóły Indywidualnego Planu Opieki Medycznej. Chodzi o to, aby był zawsze dostępny na platformie P1, a pacjent mógł go udostępnić specjalistom, z którymi się konsultuje. Cała cyfryzacja jest bardzo ważna – nie ma koordynacji opieki bez pełnej informacji o pacjencie. Stąd obecność dwóch członków Centrum e-Zdrowia w zespole, aby obudować i wzmacniać informatycznie proces koordynacji. Do tego dochodzi zwiększenie roli położnej w profilaktyce. Kilka tematów zostało zainicjowanych podczas pracy ostatniego zespołu i wymaga dokończenia. Będziemy monitorować cały proces i wyjaśniać pojawiające się wątpliwości.

WEBINAR: Jak zorganizować opiekę koordynowaną z pomocą systemów IT? Zapisz się na bezpłatne szkolenie

UserKon to spotkanie konsultacyjne z użytkownikami systemów informatycznych wykorzystywanych w ochronie zdrowia. Organizatorem jest zespół ds. e-zdrowia Naczelnej Izby Lekarskiej oraz Centrum e-Zdrowia.

Pierwsze wydarzenie zaplanowano na 25 stycznia 2023 r. o godz. 10:00 w formule hybrydowej: online oraz w siedzibie NIL przy ul. Sobieskiego 110 w Warszawie.

– Celem spotkania jest wymiana doświadczeń i pomysłów rozwiązań na upraktycznienie współpracy między dostawcami a użytkownikami ww. systemów, w tym wskazanie, które z nich wymagają uaktualnienia, aby realnie odpowiadały teraźniejszym i przyszłym potrzebom polskich lekarzy i lekarzy dentystów – mówi przewodniczący Zespołu ds. e-zdrowia NIL Michał Gontkiewicz.

W spotkaniu mogą wziąć udział lekarze i lekarze dentyści na co dzień korzystający z narzędzi e-zdrowia jak: System Informacji Medycznej (SIM), System Monitorowania Kształcenia (SMK), Rejestr Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą (RPWDL) itp.

Będą to pierwsze konsultacje z planowanego cyklu, które skupią się wokół SMK oraz RPWDL, z udziałem kierowników projektów oraz analityków. W programie styczniowego spotkania zaplanowana m.in. prezentację zmianach rozwojowych.

W dyskusji ma zostać także poruszona propozycja Komisji Europejskiej dotycząca wprowadzenia Patient Summary, czyli dokumentu medycznego zawierającego podstawowe dane zdrowotne pacjenta, do którego w sytuacjach zagrożenia życia mieliby mieć dostęp medycy krajów UE (niezależnie z jakiego kraju pochodzi pacjent).

Rejestracja na spotkanie:

• online (platforma ZOOM)
• stacjonarnie (siedziba NIL w Warszawie)

WEBINAR: Zarejestruj się na bezpłatne szkolenie na temat wykorzystania systemów IT w opiece koordynowanej

Jak wdrożyć i realizować opiekę koordynowaną? W nowym raporcie OSOZ znajdziesz praktyczne wskazówki, które pozwolą Ci płynnie wejść do programu OK w POZ. Dowiedz się, od czego zacząć, jak zaplanować budżet powierzony, zorganizować pracę koordynatora, przygotować personel oraz usprawnić obsługę pacjenta z pomocą rozwiązań IT.

Raport odpowiada stanu prawnemu na wrzesień 2023.

---

KLIKNIJ TUTAJ, aby pobrać bezpłatny raport „Opieka Koordynowana” (wydanie 2) (PDF)

---

Znajdź odpowiedzi na najważniejsze pytania

• Jak wygląda proces od podjęcia decyzji do wdrożenia OK;
• Jakie nowe zmiany wprowadzono do OK (stan na wrzesień 2023);
• W jaki sposób przygotować się do koordynacji;
• Jak zorganizować OK w systemie informatycznym;
• Co radzą menedżerowie placówek, którzy już wdrożyli OK;
• Które rozwiązania e-zdrowia mogą pomóc pacjentowi na ścieżce opieki.

Zaplanuj koordynację opieki z pomocą przejrzystych infografik

Uzyskaj dobre rady z pierwszej ręki

• Prof. UMW Agnieszka Mastalerz-Migas, pełnomocnik Ministra Zdrowia ds. wdrożenia opieki koordynowanej, konsultant krajowa w dziedzinie medycyny rodzinnej
• Tomasz Zieliński, lekarz medycyny rodzinnej i wiceprezes Federacji Związków Pracodawców Ochrony Zdrowia „Porozumienie Zielonogórskie”
• Dr Paweł Żuk, pełnomocnik Zarządu do spraw edukacji i rozwoju w grupie Centrum, wiceprzewodniczący ministerialnej komisji zdrowia do spraw wdrażania opieki koordynowanej w POZ
• Grzegorz Mródź, Prezes Zarządu KAMSOFT S.A.

Obejrzyj relację ze szkolenia na temat organizacji OK z pomocą systemów IT

Dodatkowo przygotowaliśmy bezpłatne szkolenie on-line tłumaczące jak wdrożyć opiekę koordynowaną.

---

Wydawcą raportu „Opieka Koordynowana w POZ” jest czasopismo o cyfryzacji OSOZ Polska we współpracy z KAMSOFT S.A.

Amerykańska Agencja Żywności i Leków nadała urządzeniu Cognito Therapeutics status „przełomowego”. Ze wstępnych badań wynika, że innowacja oparta na neurostymulacji może poprawić zdolności poznawcze. Naukowcy sprawdzą teraz jej skuteczność w terapii chorób neurodegeneracyjnych.

Naukowcy pracują nad lekami hamującymi rozwój lub leczącymi choroby degeneracyjne mózgu. Według danych WHO, na Alzheimera choruje 55 mln osób na całym świecie, każdego roku wykrywa się 10 mln nowych przypadków. Nowe leki to nie jedyna możliwa metoda leczenia, odkąd do medycyny zaczęły wchodzić tzw. terapie cyfrowe (DTx).

Sygnały elektryczne jako nowy lek

Podczas konferencji Clinical Trials on Alzheimer’s Disease w San Francisco, startup Cognito Therapeutics zapowiedział badanie kliniczne pod nazwą HOPE. Około 500 uczestników będzie nosić specjalny zestaw słuchawkowy przez godzinę dziennie.

Urządzenie Cognito jest całkowicie nieinwazyjne i przypomina okulary przeciwsłoneczne. Działa na zasadzie neuromodulacji, czyli bezpośredniego aktywowania nerwów przez bodźce zewnętrzne. Zestaw słuchawkowy transmituje światło i dźwięki z częstotliwością 40 razy na sekundę.

W praktyce pacjent widzi błyski światła i słyszy klikania lub tykania zegara. Taka częstotliwość – według wcześniejszych badań Cognito, w tym opublikowanego w czasopiśmie Neurology – zapewnia  poprawę zdolności poznawczych wśród osób z chorobą Alzheimera.

Firma mająca siedzibę w Cambridge (USA) zaprezentowała również optymistyczne wyniki badań dotyczące wpływu jej urządzenia na pogorszenie się stanu tzw. istoty białej mózgu – przeplatających się połączeń neuronów, które łączą wszystkie cztery płaty mózgu. Nieprawidłowości w istocie białej i otaczającej jej warstwie izolacyjnej, zwanej mieliną, są właśnie wiązane z chorobą Alzheimera.

Nadzieja na postęp naukowy

Choroba Alzheimera jest nieuleczalna. Co roku diagnozuje się 10 milionów chorych. Choć systematycznie pojawiają się nowe, obiecujące wyniki badań, jak na razie nie ma przełomu w leczeniu i zapobieganiu chorobie. Duże emocje wywołał ostatnio lek lecanemab firmy Eisai i Biogen. Badania kliniczne wskazują, że zmniejsza on blaszki mózgowe związane z chorobą Alzheimera. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, zostanie on zatwierdzony przez amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków na początku 2023 roku.

Lata badań i wiele niewiadomych

Wcześniejsze testy i badania Cognito były na tyle obiecujące, że FDA przyznała rozwiązaniu firmy status „przełomowego”. A to otwiera drzwi do przyspieszonego procesu oceny. Nawet jeśli zestaw słuchawkowy Cognito okaże się skuteczny w badaniu klinicznym, jego wprowadzenie na rynek możliwe będzie dopiero w 2024 roku. Rekrutacja uczestników do badań zajmie kilka miesięcy, zebranie danych i przekazanie ich do oceny to kolejne 12 miesięcy.

Urządzenie ma też minusy, które mogą stanąć na drodze do jego zastosowania na szeroką skalę. Dla niektórych chorych noszenie zestawu słuchawkowego przez godzinę dziennie może być trudne. Z kolei we wcześniejszych próbach niektórzy pacjenci skarżyli się, że doświadczają dzwonienia lub brzęczenia w uszach.

Czytaj także: Analiza moczu w domowej toalecie – premiera CES 2023

W nowo opublikowanym filmie, Centrum e-Zdrowia zapowiada wykorzystanie algorytmów AI i Big Data.

„Czy wiecie, że każdy z nas może mieć swojego cyfrowego bliźniaka? Cyfrowy bliźniak albo po prostu nasz profil cyfrowy w przyszłości pomoże lekarzom lepiej planować nasze leczenie oraz dbać o nasze zdrowie” – tłumaczy Centrum e-Zdrowia.

Z kolei na Twitterze, CeZ informuje, że pracuje nad stworzeniem narzędzi IT, które będą wspierać lekarzy w leczeniu i diagnostyce, a pacjentów – w dbaniu o zdrowie.

#Ezdrowie w Polsce wchodzi w kolejny etap. W CeZ pracujemy nad stworzeniem narzędzi IT, które będą wspierać w leczeniu i diagnostyce lekarzy, a pacjentów w dbaniu o zdrowie. Sprawdź, jak #AI i #BigData zmienią obraz ochrony zdrowia: https://t.co/dJU3RgC718@MZ_GOV_PL @NFZ_GOV_PL

— Centrum e-Zdrowia (@CentrumeZdrowia) January 18, 2023

Film opublikowany na YouTube zachęca do udostępniania danych na Internetowym Koncie Pacjenta (IKP). Można się z niego dowiedzieć, że dzięki danym z systemów e-zdrowia, a w przyszłości także ze smart-urządzeń, lekarz będzie mógł lepiej zaprojektować plan profilaktyki i leczenia oraz monitorować efekty.

Dane medyczne posłużą do stworzenia cyfrowego profilu, z pomocą którego lekarz będzie mógł sprawdzić, czy pacjent wymaga dodatkowej konsultacji lub działań profilaktycznych. Trwają prace, aby dane wykorzystać do zarządzania systemem zdrowia – dowiadujemy się z filmu.

Zobacz cały klip:

A co lekarze myślą o e-zdrowiu? Tego dowiesz się z przygotowanego przez blog OSOZ filmu:

Jak co roku magazyn TIME opublikował listę 200 najciekawszych innowacji, które zmieniają nasze życie. Spośród nich wybraliśmy 12 technologii dla zdrowia.

Kliknij tutaj, aby pobrać pełne wydanie czasopisma OSOZ z infografiką (str. 20-21)

WITHINGS BODY SCAN
Wygląda jak zwykła domowa waga, ale potrafi o wiele więcej. Mierzy m.in. tętno, 6-kanałowe EKG, zdrowie naczyń krwionośnych, kompozycję ciała (masę mięśni, tkanki tłuszczowej i ilość wody w organizmie). Wszystkie dane analizowane są w aplikacji mobilnej.

BELLABEAT
Piękna biżuteria naszpikowana sensorami i technologiami, aby monitorwać stan zdrowia ze stylem. Biometryczne odczyty umożliwiają śledzenie cyklu kobiety oraz dopasowanie stylu życia. Dużo więcej niż kolejny inteligentny zegarek.

NEURALERT
Ta opaska może uratować życie wykrywając wczesne objawy udaru. Specjalny algorytm monitoruje tzw. opadanie ramion, główny symptom apopleksji. Urządzenie wykrywa 94% udarów w pierwszych 80 minutach.

MOLLI
Bezprzewodowy, najmniejszy na rynku marker lokalizacyjny do precyzyjnej chirurgii raka piersi. Po wtrzyknięciu do wnętrza nowotworu miniaturowego markera o długości 3,2 mm, chirurg może precyzyjnie oznaczyć raka podczas operacji.

GIGX HOLO SCENARIOS
System rozszerzonej rzeczywistości (AR) do szkoleń studentów medycyny. Po założeniu gogli 3D można wchodzić w interakcje z holograficznymi pacjentami, przeprowadzać procedury leczenia i monitorować reakcję chorych na leczenie.

BIOHEART
System całodobowego monitoringu zdrowia serca z 3-kanałowym systemem rejestracji danych układu kardiologicznego. Może być stosowany, by otrzymać wskazówki dotyczące stylu życia lub do diagnozy chorób serca.

XANDAR KARDIAN INC. XK300
Niepozorne urządzenie instalowane na suficie lub ścianie analizuje nano-wibracje ciała, aby śledzić funkcje życiowe. Może zebrać do 10 000 pomiarów dziennie na jednego pacjenta. Posiada certyfikat FDA dla szpitali i domów opieki.

KOKOON NIGHT BUDS
Słuchawki, które mają zapewnić spokojny sen. Dobrze przylegają do ucha, są wygodne nawet dla śpiących na boku, wyciszają dźwięki otoczenia, odtwarzają muzykę z serwisów streamingowych, monitorują sen, by dopasować głośność.

TRIPP WELLNESS PLATFORM
Niezwykłe doznania relaksacyjne dzięki systemowi medytacji w metaverse. Po założeniu gogli 3D, rozpoczyna się sesja pełna dźwięków i wrażeń wizualnych, by wprowadzić w stan zachwytu, skupienia i odprężenia.

ELLIQ ELDERCARE ROBOT
Osobisty pomocnik w starzeniu się pod postacią sympatycznego robota. Przypomni o zażyciu leku, zachęci do zdrowego trybu życia, zbierze informacje o zdrowiu, porozmawia, opowie żart, połączy z bliskimi, zadba o kondycję psychiczną.

RENDEVERFIT
Programy fitness w wirtualnej rzeczywistości, które nie tylko zadbają o kondycję seniorów, ale przeniosą ich w niezwykłe miejsca. Wśród przygód m.in. podróż rowerem przez świat, malowanie, strzelanie do balonów. Zabawa i sport.

VITRUVIAN TRAINER+
Mała siłownia upchana w formie niewielkiego podestu, który można łatwo schować pod łóżko. Sprytnie dobrane urządzenia pozwalają na wykonywanie ćwiczeń siłowych, a AI dopasuje obciążenie, aby poprawić wyniki.

Czytaj także: Premiera CES 2023. Analiza moczu w domowej toalecie

Weź udział w spotkaniu kobiet ze środowiska medycznego skierowanym na rozwój osobisty. Prelekcje 9 ekspertów poruszą takie tematy jak wypalenie zawodowe, leadership, mentoring i przywództwo w medycynie oraz nowe technologie.

Wśród prelegentów m.in. dr Henryka Bochniarz, dr n. ekon. Małgorzata Gałązka-Sobotka, Ligia Kornowska, Diana Żochowska. Konferencja odbędzie się 4 marca (sobota) w Poznaniu, a czasopismo OSOZ Polska jest jednym z patronów medialnych.

Celem wydarzenia jest zwiększenie wiedzy kobiet pracujących w ochronie zdrowia na temat wypalenia zawodowego, równego traktowania i zarobkowania, rozwoju cech przywódczych oraz poznanie i wykorzystanie nowych technologii w medycynie.

Fundacja Kobiety Medycyny – organizator konferencji – zaprasza na wydarzenie:

• lekarki z wieloletnim doświadczeniem zawodowym oraz lekarki rozpoczynające swoją pracę zawodową,
• dyrektorki szpitali, ordynatorki,
• liderki, które zarządzają placówkami medycznymi
• przedsiębiorczynie, które prowadzą własne gabinety i przychodnie lekarskie,
• farmaceutki, terapeutki, psycholożki, ratowniczki medyczne, techniczki medyczne, analityczki medyczne, pielęgniarki i położne
• studentki kierunków medycznych

Najważniejsze tematy:

• Jak dbać o własne zdrowie psychiczne?
• Jak być liderką, czyli jak rozwijać kompetencje przywódcze w ochronie zdrowia?
• Rywalizacja i asertywność
• Jak wykorzystać nowe technologie w medycynie?
• Lekarz przyszłości
• AI w medycynie

Podczas wydarzenia zostaną wręczone nagrody w konkursie MedWoman.

Rejestracja i pełny program konferencji „Womed In Med” – kliknij tutaj.

Więcej szkoleń? Bezpłatny webinar na temat opieki koordynowanej w POZ