Środki antynikotynowe w aptekach. Sprzedaż i trendy


Środki antynikotynowe pomagają zerwać z nałogiem nikotynowym
Środki antynikotynowe pomagają zerwać z nałogiem nikotynowym

W 2023 roku polskie apteki sprzedały 2,7 mln opakowań środków pomagających rzucić palenie. To prawie tyle samo co w rekordowym, pandemicznym roku 2020. Co popyt na leki antynikotynowe mówi o trendach liczby palaczy?

OSOZ Statystyki, kwiecień 2024
OSOZ Statystyki, kwiecień 2024

Leki antynikotynowe to jedna z alternatyw leczenia uzależnienia od nikotyny. Ich działanie polega przede wszystkim na obniżeniu poziomu głodu nikotynowego oraz łagodzenie zespołu objawów, które towarzyszą odstawieniu papierosów. Wśród nich są min. nadmierne pobudzenie, zwiększona drażliwość. Inaczej działają tzw. plastry nikotynowe dostarczające przez skórę uzależniającą nikotynę. W ten sposób palacz może oszukać organizm, unikając przykrych skutków zespołu odstawienia nikotyny.

Liczba palaczy w Polsce

22% Polaków (ok. 8 mln) nałogowo pali papierosy, 8% okazjonalnie – wynika z Narodowego Testu Zdrowia Polaków 2022. Odsetek palaczy zmniejszył się w ostatnich 25 latach. Według CBOS, papierosy paliło:

  • w 1997 roku – 37% obywateli (48% mężczyzn i 26% kobiet),
  • w 2019 roku – 26% (31% i 21%).

Liczba mężczyzn-palaczy spadła niemal dwukrotnie, ale kobiet – tylko o 5 punktów procentowych. Jednak ten pozytywny trend w ostatnich latach zatrzymał się. Coraz więcej osób sięga po e-papierosy, zwłaszcza nastolatkowie. Polska nadal należy do czołówki krajów EU o największym odsetku palaczy. Więcej jest ich tylko w Rumunii i na Węgrzech.

Szacuje się, że papierosy pali co czwarta osoba na świecie. Co roku, w wyniku chorób odtytoniowych umiera 8 mln ludzi. W Polsce, palenie tytoniu jest pierwszą przyczyną zgonów mężczyzn i drugą u kobiet.

Lista argumentów za rzuceniem palenia jest długa, ale tytoń uzależnia, co utrudnia zerwanie z nałogiem. Gdy motywacja nie wystarczy, pomóc mogą leki dostępne w aptekach. Eksperci OSOZ przeanalizowali ich sprzedaż na przestrzeni ostatnich 20 lat. Pod uwagę wzięto środki z nikotyną (np. plastry nikotynowe) oraz leki z warenikliną i cytyzynikliną działające na receptor nikotynowy.

Ilu Polaków i Polek pali papierosy i próbuje zerwać z nałogiem?
Ilu Polaków i Polek pali papierosy i próbuje zerwać z nałogiem?

Jak rzucić palenie? Sprzedaż środków antynikotynowych

Jeszcze 20 lat temu (2002 rok) sprzedaż leków antynikotynowych wynosiła zaledwie 550 000 opakowań. To 4 razy mniej niż obecnie. Od tego czasu systematycznie wzrastała. W 2020 roku sprzedaż była najwyższa i osiągnęła 2,77 mln opakowań, a w 2023 roku – 2,75 mln zł opakowań, co przelicza się na łączną kwotę 149,68 mln zł.

Co ciekawe, cena tego typu środków niewiele się zmieniła od 20 lat. Średnia cena za pojedyncze opakowanie leku antynikotynowego w 2002 roku wyniosła 52,38 zł, a w 2023 roku – 54,50 zł, czyli zaledwie o 8,28% więcej.

Sprzedaż środków antynikotynowych w aptekach w latach 2002-2023: liczba sprzedaży (słupki pomarańczowe) oraz wartość (niebieskie)
Sprzedaż środków antynikotynowych w aptekach w latach 2002-2023: liczba sprzedaży (słupki pomarańczowe) oraz wartość (niebieskie)

Największy popyt występuje w styczniu, co jest efektem postanowień noworocznych – rekordowy był styczeń 2020 roku ze sprzedażą ponad 300 000 opakowań. Ich wybór jest spory – asortyment środków dostępnych w aptekach zawiera aż 96 różnych marek.

Średnia miesięczna wartość sprzedaży środków anytnikotynowych. Najwięcej kupujemy ich w styczniu i grudniu
Średnia miesięczna wartość sprzedaży środków anytnikotynowych. Najwięcej kupujemy ich w styczniu i grudniu

E-papierosy zastępują te tradycyjne

Na przełomie 20 lat sprzedaż środków antynikotynowych w aptekach wzrosła pięciokrotnie. To dobry znak sugerujący, że Polacy starają się rzucić palenie. I rzeczywiście – liczba palaczy z roku na rok maleje, choć nadal należy do największych w Europie. Według ostatnich danych, papierosy pali, co czwarty Polak, czyli ok. 8 mln dorosłych osób.

Niestety, wiele osób zamiast rzucać palenie sięga po e-papierosy, błędnie uważane za zdrowszą alternatywę. Według danych Ministerstwa Zdrowia (Ogólnopolski Panel Badawczy Ariadna dla Biura do spraw Substancji Chemicznych, 2022 r.), wśród osób, które zdecydowały się na sięgnięcie po e-papierosy z powodu chęci rzucenia palenia tradycyjnych papierosów, prawie jedna trzecia (30%) uważa, że e-papierosy nie pomogły im w osiągnieciu tego celu i zdecydowali się powrócić do palenia jedynie tradycyjnych papierosów.