Popyt na te leki rośnie gwałtownie. “To niepokojące”

Rynek apteczny urósł w 2022 roku jak na drożdżach, bo prawie o 14% w stosunku do 2021 roku (wartościowo). Rekordowo – bo aż o 6,6% – wzrosła też ilość kupionych w aptekach opakowań leków. Które najbardziej napędzają ten wzrost?

Z analizy PEX PharmaSequence wynika, że są to przede wszystkim produkty stosowane w cukrzycy. Chodzi o agonistów GLP-1 (392 mln PLN kontrybucji we wzroście) oraz inhibitory SGLT2 (195 mln PLN).

W przypadku tej pierwszej kategorii, wzrost popytu wiąże się z kontrowersyjnym używaniem produktów z tej kategorii we wspomaganiu odchudzania. Nazwy handlowe Ozempic czy Trulicity przebiły się wręcz do powszechnej świadomości społecznej i są jednymi z najbardziej poszukiwanych na rynku – podaż nie nadąża za popytem.

Na kolejnym miejscach w „rankingu kontrybucji” znalazły się przeciwzakrzepowe inhibitory XA, kortykosteroidy wziewne oraz antybiotyki (penicyliny o szerokim spektrum). Niemal w każdej z tych kategorii borykaliśmy się lub borykamy się z wyzwaniami z dostępem do leków. Antybiotyki i kortykosteroidy stosowane są o wiele częściej niż w pandemii w związku z powrotem sezonów infekcyjnych.

Z kolei w analizie udziału produktów bez recepty w wartościowym wzroście rynku aptecznego, pierwsza w rankingu kategoria to preparaty na ból gardła – ich sprzedaż wrosła w roku 2022 aż o 264 mln PLN w stosunku do sprzedaży odnotowanej rok wcześniej. Na drugim miejscu znalazły się testy na obecność bakterii i wirusów (205 mln), a na trzecim – kategoria „przeziębienie ogólne” (zawiera takie produkty Gripex, Theraflu i Fervex). Kolejne miejsca zajmują preparaty przeciwbólowe i preparaty wykrztuśne.

Większy popyt szybko prowadzi do braków

W ostatnich latach, większy – niż długoletnie trendy – wpływ na zmiany na rynku miały zjawiska nieprzewidywalne w modelach matematycznych: pandemia, wojna, efekty „po-pandemiczne” jak np. rekordowy sezon infekcyjny. Produkcję planuje się z wielomiesięcznym, często paroletnim wyprzedzeniem. „Przestrzelenie” oznacza bardzo kosztowną utylizację leków (tak było z antybiotykami w trakcie pandemii, kto mógł przewidzieć spadek użycia tej kategorii). Z kolei zbyt małe zamówienia są przyczyną wyzwań z dostępnością leków.

W przypadku kategorii refundowanych, nie ma możliwości podwyższania cen a i zwiększenie produkcji nie jest możliwe z dnia na dzień. Do tego nie wszystkie leki można magazynować i przechowywać bardzo długo.

Dane i informacje wykorzystane w artykule opracowane na podstawie analiz i symulacji z reprezentatywnego panelu PEX PharmaSequence umożliwiającego – aptekom i sieciom, członkom Aptecznego Banku Danych – dostęp do szczegółowych analiz. W analizach monitorowano 97% rynku. Adres do autora: jaroslaw.frackowiak@pexps.pl.

Czytaj także: Boom na leki na potencję. Co mówią dane na temat ich sprzedaży?