Wkrótce ruszają konkursy z KPO na e-zdrowie. Co wiemy?

Jeszcze w grudniu mają ruszyć pierwsze konkursy z Krajowego Planu Odbudowy (KPO) na dofinansowanie projektów e-zdrowia w szpitalach. Łączna suma środków opiewa na ok. 2,4 mld zł, a ich wydatkowanie rozpocznie się w I kw. 2025 roku i zakończy w I kw. 2026 roku. Na 136 pytań zgłoszonych po konsultacjach w Ministerstwie Zdrowia, większość pozostaje bez odpowiedzi.

Wątpliwości co do przygotowania konkursów

Chodzi dokładnie o inwestycje D1.1.2. „Przyspieszenie procesów transformacji cyfrowej ochrony zdrowia”, stanowiące część komponentu D KPO. Szpitale czekają na nie z dużymi nadziejami, bo to pierwsze od lat konkretne pieniądze na cyfryzację.

W ramach projektów realizowanych z wykorzystaniem środków z KPO przewidziano wdrożenie nowych dokumentów cyfrowych. Wśród nich znalazły się:

• Karta Diagnostyki i Leczenia Onkologicznego (karta e-DILO),
• Opisy badań histopatologicznych i cytologicznych,
• Plan Leczenia Onkologicznego,
• Patient Summary (wdrażane w związku z Europejską Przestrzenią Danych Zdrowotnych),
• Dokumenty medycyny pracy: orzeczenie lekarskie oraz wytyczne dotyczące warunków pracy lub stanowiska pracy,
• Karta Medycznych Czynności Ratunkowych,
• Karta Medyczna Lotniczego Zespołu Ratownictwa Medycznego,
• Elektroniczna Karta Opieki Kardiologicznej.

Część środków ma iść na wdrożenia systemów sztucznej inteligencji oraz poprawę cyberbezpieczeństwa.

Tymczasem Polska Izba Informatyki Medycznej (PIIM) alarmuje, że sposób przygotowania konkursów – nad którymi prace trwają od kilku miesięcy – może prowadzić do „całkowitego fiaska realizacji założeń transformacji cyfrowej ochrony zdrowia z wykorzystaniem środków z Krajowego Planu Odbudowy.” To reakcja PIIM na otrzymane od MZ odpowiedzi na zgłoszonych 136 pytań i uwag po spotkaniu konsultacyjnym w MZ, które odbyło się 20 listopada 2024 r.

Zastrzeżenie dotyczą zwłaszcza braku konkretów dotyczących planowanych konkursów. Są one na tyle ogólne, że PIIM zarzuca „możliwy brak przygotowania merytorycznego lub niechęć do transparentnego komunikowania założeń projektu”. Krytyka dotyczy m.in. braku odniesień do standardów technicznych, takich jak np. HL7 czy FHIR, w kontekście wymiany danych i wymagań sprzętowych.

Konkursy KPO na e-zdrowie. Co wynika z odpowiedzi MZ?

Przeanalizowaliśmy 35-stronicowy dokument szukając konkretów dotyczących konkursów. I faktycznie, wiele odpowiedzi jest bardzo ogólnikowych, MZ podało tylko kilka konkretów. Oto najważniejsze:

Zakres finansowania i kwalifikowalność kosztów. Kilka pytań dotyczyło kwalifikowalności kosztów. MZ potwierdziło, że w ramach konkursów możliwe będzie finansowanie takich elementów, jak utrzymanie i serwisowanie systemów IT czy szkolenia personelu IT. Szczegóły zostaną jednak określone w dokumentacji konkursowej. Nie wszystkie wydatki będą jednak kwalifikowalne – np. VAT nie podlega finansowaniu z KPO.

Cyberbezpieczeństwo. W obliczu rosnącego ryzyka cyberataków, szczególnie wobec geopolitycznych zagrożeń, zasugerowano konieczność wsparcia rozbudowy infrastruktury szpitalnej z wykorzystaniem takich narzędzi jak systemy Firewall czy Endpoint Detection and Response (EDR). MZ odpowiada, że wsparcie obejmie zarówno zakup nowych narzędzi, jak i modernizację istniejących systemów.

– W celu potwierdzenia poziomu cyberbezpieczeństwa zostanie zweryfikowany poziom bezpieczeństwa w poszczególnych szpitalach. W zależności od wyników tych ustaleń zostanie określony zakres możliwej interwencji w KPO – pisze MZ. Przypomnijmy, że badanie poziomu cyberbezpieczeństwa realizuje obecnie Centrum e-Zdrowia.

Digitalizacja dokumentacji medycznej. Zakres cyfryzacji obejmie głównie dokumenty stworzone po 2024 roku, takie jak karty informacyjne z leczenia szpitalnego. Możliwe będzie finansowanie zarówno usług cyfryzacji, jak i zakupu sprzętu, w tym skanerów. Projekt cyfryzacji będzie wymagał stworzenia specyfikacji technicznych i standardów wymiany danych, które przygotuje Centrum e-Zdrowia (CeZ).

Wdrożenie narzędzi AI. Według MZ, szpitale mogą rozwijać własne rozwiązania AI, „jeśli będą one komplementarne do centralnych rozwiązań wdrażanych przez CeZ. Na pozostałe pytania o AI, MZ odpowiedziało, że szczegóły zostaną przedstawione w dokumentacji konkursowej.

Wsparcie dla mniejszych szpitali. Kilka uwag dotyczyło obaw o marginalizację mniejszych placówek medycznych w trybie konkurencyjnego naboru. Sugerowano, aby kryteria oceny wniosków uwzględniały specyficzne potrzeby i ograniczenia szpitali powiatowych. Zgłoszono również potrzebę wsparcia technicznego i doradczego w procesie aplikacyjnym, co pomogłoby w wyrównaniu szans mniejszych placówek na uzyskanie finansowania. MZ zadeklarowało przeanalizowanie tych sugestii na etapie opracowania dokumentacji naborowej.

Narzędzia analizy stanu zdrowia. Jak informuje MZ, w ramach naboru niekonkurencyjnego skierowanego do Centrum e-Zdrowia planowane jest wdrożenie m.in. rozwiązań umożliwiających przekazywanie danych z urządzeń dotyczących stylu życia pacjenta i ich udostępnianie na IKP oraz narzędzi do analizy i przeglądania informacji wytworzonych na podstawie danych pacjenta zawartych w Systemie Informacji Medycznej.

Kwestie organizacyjne i harmonogram. Pytający zwrócili uwagę na krótki czas składania wniosków oraz potrzebę etapowego rozliczania projektów. MZ zadeklarowało publikację szczegółowych harmonogramów i specyfikacji technicznych w dokumentacji konkursowej. W odpowiedzi pojawiła się też wzmianka, że nieprzekazanie ankiety potrzeb cyfrowych przez szpital nie wyklucza możliwości ubiegania się o wsparcie:

„Brak przekazania ankiety potrzeb w obszarze cyfryzacji szpitali nie wyklucza możliwości ubiegania się o wsparcie. Wsparcie w ramach konkursu zostanie skierowane do szpitali zakwalifikowanych do tzw.
sieci szpitali. Pozostałe podmioty mogą potencjalnie ubiegać się o środki w ramach innych inwestycji KPO lub innych programów pomocowych.”

Kliknij tutaj, aby pobrać listę pytań i odpowiedzi po spotkaniu konsultacyjnym 20 listopada 2024 r.

Czytaj także: Jak będzie działała Centralna e-Rejestracja? Znamy szczegóły