Co Polacy kupują w aptekach internetowych?

Spośród 200 zarejestrowanych w Polsce aptek online, aktywną sprzedaż prowadzi 150. Statystyczny klient wydaje jednorazowo 112 zł, a hitami sprzedaży są witamy oraz kosmetyki – wynika z analiz PEX PharmaSequence.

Tylko 3% wartości rynku

Apteczny rynek e-commerce jest w Polsce ściśle regulowany. Sprzedaż wysyłkowa nie może dotyczyć leków na receptę i aby prowadzić aptekę internetową, trzeba mieć licencję – podobną jak w przypadku stacjonarnej apteki. Można ją zresztą uzyskać tylko mając stacjonarną aptekę.

Z aptek internetowych klienci korzystają od dawna. W pandemii były takie okresy, w których liczba zamówień przewyższała możliwości logistyczne. Aktualnie to kanał sprzedaży rosnący szybko, ale nadal stanowiący niewiele ponad 3% wartości rynku aptecznego.

Sprzedaży przez Internet nie da się sprowadzić wyłącznie do działalności aptek wysyłających produkty do klientów. Klienci/pacjenci mogą zamawiać przez Internet także leki na receptę i czynią to w tak zwanym modelu „click & collect”. Ta forma sprzedaży pozwala na zamówienie dowolnego produktu dostępnego w aptece – także leku Rx – i odebranie go w wybranej aptece.

Korzystamy z tego typu możliwości coraz częściej. Wspomagamy się też wyszukiwarkami produktów aptecznych takimi jak KtoMaLek (prawie 11 tysięcy aptek) czy GdziePoLek (wedle dostępnych informacji, poniżej 2 tysięcy aptek). Tego typu serwisy umożliwiają rezerwację produktu w aptece bądź kontakt telefoniczny z apteką posiadającą potrzebny medykament na stanie. W sytuacji braków na rynku, takie przeglądarki jak KtoMaLek, monitorujące większość aptek w Polsce, pomagają w znalezieniu miejsca, w którym jest dostępny dany produkt.

W koszyku produkty za 112 złotych

Dominującą formą sprzedaży na rynku aptek internetowych – wartym w cenach detalicznych ok. 130–140 milionów złotych miesięcznie (dane PEX) – jest sprzedaż wysyłkowa. Na polskim rynku aktywnych jest ok. 150 aptek internetowych spośród ponad 200 zarejestrowanych do prowadzenia tego typu działalności. Ponad połowę udziałów tego segmentu rynku wartościowo posiadają 3–4 apteki internetowe. Rynek jest skoncentrowany, ale nadal się rozwija.

W lutym 2023 roku, przeciętna wartość zamówienia w aptece internetowej wyniosła prawie 112 złotych, o 11% mniej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. W statystycznym koszyku znalazło się średnio niemal 5 opakowań produktów. To też mniej o ponad 11% niż w lutym 2022 roku. Warto pamiętać, że sprzedaż aptek internetowych podlega podobnym prawom jak sprzedaż w aptekach stacjonarnych. Ponieważ w ofercie są dostępne leki OTC, poziom sprzedaży waha się czasem mocno w zależności od nasilenia sezonów: przeziębieniowego i alergicznego.

Jednak istnieje zasadnicza różnica w „hitach sprzedaży” w aptekach internetowych prowadzących sprzedaż wysyłkową w porównaniu do aptek stacjonarnych, którą pokazuje wykres.

W aptekach internetowych najczęściej sprzedawaną kategorią produktów (wedle kategoryzacji PEX, Grupex, poziom 1 – najbardziej ogólny) są witaminy/minerały/toniki. Stanowią one prawie 19% wartości wszystkich sprzedawanych tą drogą produktów. Niewiele mniej (ponad 17%) sprzedaje się kosmetyków. Na trzecim miejscu, z wynikiem 10,5% wartości sprzedaży, znalazły się preparaty żywieniowe.

Bardziej szczegółowy obraz struktury sprzedaży wysyłkowej wyłania się z analiz podkategorii (Grupex, poziom 3). Na pierwszym miejscu w wartości sprzedaży znalazły się mleka dla dzieci (7,6% rynku wartościowo); na drugim preparaty doustne na włosy i paznokcie (3,4%), a na trzecim – probiotyki (3%).

Wydaje się, że z prezentowanych analiz wyłania się dość jasny obraz klientów kupujących przez Internet. W dużej mierze są to mamy małych dzieci, w szerszym ujęciu – kobiety. Zapewne zajęte obowiązkami domowo-służbowymi, oszczędzają czas na realizację tego typu zakupów właśnie przez Internet. Nie bez znaczenia jest fakt, że często produkty dostępne w aptekach internetowych są tańsze niż w aptekach stacjonarnych.

Przed rynkiem aptecznej sprzedaży internetowej jest przyszłość. Ale zależy ona nie tylko od zmian w zachowaniach konsumentów, ale regulacji. Czy kiedyś kupowanie leków na receptę przez Internet z dostawą będzie możliwe, tak jak w niektórych krajach?

Źródło danych: PEX PharmaSequence

Czytaj także: Trwa moda na odchudzanie z pomocą leków na cukrzycę. Jak wzrosła ich sprzedaż?