CeZ: Tylko 55% placówek raportuje zdarzenia medyczne

Centrum e-Zdrowia opublikowało wyniki badania stopnia informatyzacji podmiotów wykonujących działalność leczniczą za 2023 rok. 12 360 placówek odpowiedziało na pytania o m.in stopień wdrażania EDM, telekonsultacji i e-usług oraz stosowanie rozwiązań sztucznej inteligencji. Zbadano też poziom bezpieczeństwa cybernetycznego. Wyniki są gorsze niż się spodziewano.

Elektroniczna Dokumentacja Medyczna

55,1% ankietowanych podmiotów wdrożyła indeksowanie Elektronicznej Dokumentacji Medycznej w Systemie e-Zdrowie (P1). Wymianę EDM z innymi podmiotami z uwzględnieniem Systemu e-Zdrowie (P1) wdrożyło 18% badanych placówek. 54% badanych podmiotów wdrożyła raportowanie zdarzeń medycznych, zgodnie z przepisami ustawy o SIOZ.

Najwyższy odsetek badanych deklarujących wdrożenie raportowania zdarzeń medycznych, zgodnie z przepisami ustawy o SIOZ odnotowano wśród szpitali (77,2%). W przypadku stacjonarnych i całodobowych świadczeń innych niż szpitalne oraz ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych odsetki twierdzących odpowiedzi wyniosły odpowiednio 67,8% i 51,7%.

Indeksowanie Elektronicznej Dokumentacji Medycznej w Systemie e-Zdrowie (P1) najczęściej stosowane jest w szpitalach (78,4%), a najrzadziej w AŚZ (53,1%).

84,5% szpitali prowadzi EDM w zakresie informacji o rozpoznaniu choroby, problemu zdrowotnego lub urazu, wynikach przeprowadzonych badań, przyczynie odmowy przyjęcia do szpitala, udzielonych świadczeniach zdrowotnych oraz ewentualnych zaleceniach – w przypadku odmowy przyjęcia pacjenta do szpitala. Zbliżony odsetek twierdzących odpowiedzi dotyczył prowadzenia EDM w zakresie karty informacyjnej z leczenia szpitalnego (87,5%). W stacjonarnych i całodobowych świadczeniach innych niż szpitalne odsetek takich wskazań wyniósł 70,5%.

59,3% placówek posiada Repozytorium EDM (miejsce składowania dokumentów elektronicznych wraz z metadanymi na potrzeby ich wyszukiwania). Najczęściej znajduje się ono w podmiocie (40,4%). Kolejne 15,4% badanych placówek korzysta z usług w ramach innego rodzaju umowy powierzenia (np. usługa chmura), a jedynie 3,5% wykorzystuje w tym celu regionalną platformę e-zdrowia.

Udostępnianie danych pacjentowi

Wszystkie grupy podmiotów jako najpowszechniejszy sposób udostępniania dokumentacji medycznej pacjentowi wskazały wydruk (81,6%), przy czym najwyższy odsetek takich odpowiedzi odnotowano w przypadku stacjonarnych i całodobowych świadczeń innych niż szpitalne (90,9%).

W dalszej kolejności wskazywano udostępnianie dokumentacji poprzez usługi elektroniczne udostępnione z systemu teleinformatycznego (6,5%). Ten sposób wyraźnie częściej wymieniany był przez szpitale (5,1%) i AŚZ (6,8%) niż przez stacjonarne i całodobowe świadczenia inne niż szpitalne (1,9%). W porównaniu do poprzedniej edycji badania nastąpił nieznaczny spadek (o 0,5 p.p.) odsetka podmiotów udostępniających dokumentację medyczną pacjentowi poprzez wydruk.

E-usługi w placówkach medycznych

Dostęp do e-usług poprzez stronę internetową zapewnia pacjentom 15% ankietowanych podmiotów. Co czwarta (23,6%) placówka nie zapewnia obecnie pacjentom dostępu do e-usług, aczkolwiek planuje ich wdrożenie w perspektywie kolejnych 12 miesięcy. 61,4% spośród badanych podmiotów nie umożliwia pacjentom dostępu do e-usług poprzez stronę internetową ani też nie planuje ich wdrożenia. Dostęp do e-usług poprzez stronę www zapewniają pacjentom najczęściej szpitale (43,9%), a najrzadziej AŚZ (12,8%).

36,4% podmiotów udostępnia pacjentom e-usługę w postaci możliwości sprawdzenia wyników badań on-line. Dostęp on-line do dokumentacji medycznej w postaci elektronicznej zapewnia 15,4% badanych placówek, przy czym częściej taką możliwość mają pacjenci szpitali (21,3%) oraz stacjonarnych i całodobowych świadczeń innych niż szpitalne (20%) niż AŚZ.

Plany w zakresie wdrażania rozwiązań z zakresu e-usług posiada 37,4% badanych placówek, przy czym najwięcej było wśród nich szpitali (70,9%). Najmniej nowych usług planują AŚZ (34,6%).

Telemedycyna

22,2% placówek deklaruje korzystanie z rozwiązań z zakresu telemedycyny. Kolejne 12,3% ankietowanych przyznało, że obecnienie korzysta z takich rozwiązań, jednak zamierza je wdrożyć w ciągu najbliższych 12 miesięcy.

Rozwiązania z zakresu telemedycyny wykorzystują najczęściej szpitale (36,5%). Stosuje je też 22,7% podmiotów realizujących stacjonarne i całodobowe świadczenia inne niż szpitalne oraz 21,2% AŚZ.

Zdecydowanie najczęściej stosowanym rozwiązaniem z zakresu telemedycyny są telekonsultacje i teleporady (od 80,9% do 93,2%). Telemonitoring/teleopieka oraz teleradiologia wykorzystywane są w nielicznych podmiotach.

Rozwiązania m-Zdrowia

Tylko 3,4% badanych placówek wykorzystuje rozwiązania z zakresu m-Zdrowia. Najczęściej są to szpitale (6,9%). Najczęściej- zdalne konsultacje z lekarzem specjalistą (54,1%), zdalną przychodnię (24,2%) oraz zdalną opiekę kardiologiczną (11,1%).

Sztuczna inteligencja

W porównaniu do badania z 2022 roku nastąpił nieznaczny spadek wykorzystania przez podmioty rozwiązań z zakresu sztucznej inteligencji. W obecnej edycji badania na stosowanie takich rozwiązań wskazało 2,3% ankietowanych placówek, tj. o 0,2 p.p. mniej w porównaniu do poprzedniej. Narzędzia wspierane przez sztuczną inteligencję najczęściej wykorzystują w swojej działalności szpitale (6,5%).

Planowane inwestycje IT

30% placówek posiada lub ma zaplanowany budżet na utrzymanie i rozwój systemu gabinetowego/szpitalnego pozwalającego na wypełnianie obowiązków związanych z informatyzacją, w tym w zakresie prowadzenia, wymiany EDM i raportowania zdarzeń medycznych. Na utrzymanie i rozwój ww. systemów przeznaczane będą najczęściej środki własne (84,6%). Ze środków pochodzących od organów założycielskich korzystają/korzystać będzie 11,2% badanych podmiotów.

Budżet na utrzymanie i rozwój systemu gabinetowego/szpitalnego pozwalającego na wypełnianie obowiązków związanych z informatyzacją posiada lub ma zaplanowany blisko 60% szpitali.

Narzędzia Business Intelligence

Wykorzystywanie narzędzi Business Intelligence w ramach prowadzonej działalności deklaruje 5,4% badanych placówek, przy czym najwyższy odsetek takich wskazań odnotowano wśród szpitali (20,4%), a najmniejszy wśród AŚZ (4%).

Najczęściej wykorzystywane przez badane podmioty narzędzie Business Intelligence to analiza przychodów i kosztów poszczególnych jednostek organizacyjnych (62,4%). W dalszej kolejności ankietowane placówki wskazywały na rozliczanie i analizę kosztów przypadających na pojedynczego pacjenta (22,6%). Weryfikację poprawności kodowania wykonanych usług poprzez porównanie przebiegu leczenia z przypisanym kodem rozliczenia z płatnikiem wymieniło 16,2% badanych.

Większość spośród ankietowanych podmiotów w ciągu najbliższych 12 miesięcy nie planuje wykorzystywania narzędzi Business Intelligence (89%).

Cyberbezpieczeństwo

W 53,3% podmiotów zidentyfikowano potrzeby w zakresie cyberbezpieczeństwa, przy czym najczęściej zgłaszały je szpitale (91,6%), a najrzadziej AŚZ (49,3%). Najczęściej wskazywane potrzeby badanych placówek w zakresie cyberbezpieczeństwa to odporność na cyberataki (25,8%), zwiększenie ochrony danych osobowych (24,3%) oraz poprawa ciągłości działania systemów informatycznych (16,9%).

Szersza analiza wykazała, że przedstawiciele szpitali oraz stacjonarnych i całodobowych świadczeń innych niż szpitalne najczęściej wskazywali odporność na cyberataki (odpowiednio 31,7% i 30,1%), natomiast w przypadku AŚZ najwyższy odsetek wskazań odnotowano w zakresie zwiększenia ochrony danych osobowych (26,4%).

Działania w zakresie cyberbezpieczeństwa finansowane są głównie ze środków własnych (70%). Taką odpowiedź wskazywali przede wszystkim przedstawiciele AŚZ (78,5%). W szpitalach oraz stacjonarnych i całodobowych świadczeniach innych niż szpitalne źródłem finansowania tego rodzaju przedsięwzięć są najczęściej środki NFZ (odpowiednio 75,4% i 52,1%).

Priorytetowe obszary działań badanych podmiotów w zakresie cyberbezpieczeństwa to najczęściej: monitorowanie bezpieczeństwa teleinformatycznego podmiotu (51,1%), szkolenia lub działania uświadamiające dla pracowników.

Dojrzałość cyfrowa

51% badanych podmiotów przeciętnie oceniła swoją dojrzałość cyfrową. Bardzo wysoko i wysoko aspekt ten ocenia co piąty respondent (20,7%), a nisko i bardzo nisko – 28,3% badanych. W porównaniu do wyników poprzedniej edycji badania nastąpił wzrost odsetka podmiotów, które pozytywnie oceniają swoją dojrzałość cyfrową (o 1,4 p.p.).

54,5% podmiotów napotyka na bariery utrudniające cyfryzację. Występują one przede wszystkim w podmiotach szpitalnych (83,8%) oraz innych niż szpitalne (80,1%), najrzadziej natomiast w AŚZ (57,5%).

Kluczową barierę utrudniającą cyfryzację badanych podmiotów stanowi brak wystarczających środków finansowych na inwestycje w zakresie IT (36,1%).

24,2% podmiotów uważa, że postępująca cyfryzacja wpłynie pozytywnie na relację lekarz-pacjent, przy czym najczęściej były wśród nich szpitale (40,3%). 8,2% badanych przewiduje pogorszenie w tym zakresie – najwyższy odsetek takich odpowiedzi odnotowano wśród AŚZ (8,5%).

35,5% badanych twierdzi, że postępująca cyfryzacja wpłynie pozytywnie na efektywność systemu ochrony zdrowia, przy czym najczęściej taką odpowiedź wskazywali przedstawiciele szpitali (55,5%).

61,7% respondentów uważa, że udostępniane e-usługi z obszaru ochrony zdrowia (np. e-recepta, e-skierowanie, EDM) przyczyniają się do zwiększenia satysfakcji z pracy po stronie personelu medycznego, a 41% jest zdania, że udostępniane e-usługi z obszaru ochrony zdrowia przyczyniają się do zmniejszenia obciążenia pracą personelu medycznego.

Pobierz pełne wyniki badania stopnia cyfryzacji podmiotów medycznych 2023 (Centrum e-Zdrowia)