FEnIKS, CeR, recepty, reforma szpitali. Sierpień w zdrowiu

Pilotaż Centralnej e-Rejestracji, pierwszy nabór do FEnIKSa z problemami, kolejne regulacje zmieniające wypisywanie recept, ustawa dotycząca restrukturyzacji szpitali i dużo zmian kadrowych – podsumowanie sierpnia w ochronie zdrowia okiem redaktor Aleksandry Kurowskiej.

E-zdrowie

Po opóźnianiach i przesuwaniu kolejnych terminów, w końcu zaczyna się pilotaż tzw. Centralnej e-Rejestracji (CeR). Obejmie świadczenia kardiologiczne oraz badania w ramach programów profilaktycznych: mammografię i cytologię.

W rozporządzeniu dotyczącym centralnej elektronicznej rejestracji na wybrane świadczenia opieki zdrowotnej w zakresie ambulatoryjnej opieki specjalistycznej oraz programów zdrowotnych ustalono, że pilotaż ma potrwać niecały rok. Placówki będą dostawać bonus na start, a potem za każdą umówioną wizytę poprzez platformę P1. To czy wejdą w pilotaż, będzie do ich decyzji. Uruchomienie pilotażu Centralnej e-Rejestracji i późniejsze bonusy dla placówek mają kosztować 56 mln zł. Trafią na szkolenia, uruchomienie interfejsów i wypłatę bonusu dla placówek w formie ryczałtu.

Ruszył nabór wniosków do programu wsparcia POZ o nazwie FEnIKS. Około 2 tys. placówek otrzyma granty w łącznej kwocie 1,25 mld zł m.in. na rozbudowę działalności i cyfryzację. Zainteresowanie było tak duże, że wysiadły serwery NFZ-tu. Przypomnijmy, że w naborze liczy się czas złożenia wniosku. O sytuacji pisał na platformie X m.in. Tomasz Zieliński, Wiceprezes Porozumienia Zielonogórskiego: „Niemożliwe wg NFZ stało się możliwe. Setki osób siedzą nad stroną i czekają kiedy zadziała. Czy kiedyś można poważnie potraktować świadczeniodawców?” Mimo, że NFZ informował o przywróceniu działania portalu do składania wniosków, kłopoty nie zniknęły.

Od 1 stycznia 2026 roku, karta diagnostyki i leczenia onkologicznego DILO będzie wystawiania wyłącznie w formie elektronicznej – przewiduje projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw opublikowany 9 sierpnia.

UODO nałożył karę 1,5 mln zł na American Heart of Poland. UODO zarzuca AHP niski poziom bezpieczeństwa danych i zaniedbania w analizie ryzyka, które ułatwiły hakerom kradzież danych 21 tys. osób.

Finanse

Według danych GUS w zeszłym roku nastąpiło coś, czego raczej się nie spodziewano, a mianowicie wyraźnie spadły prywatne wydatki na zdrowie. Przyczyn zapewne jest wiele, może to być efekt np. rosnących wydatków publicznych na refundację leków, bo o skróceniu kolejek do lekarzy „na NFZ” statystycznie trudno mówić. Wydatki publiczne rosły, ale jak wiadomo w przeważającej mierze pochłaniał je wzrost kosztów prowadzenia placówek ochrony zdrowia.

Według wstępnych szacunków GUS, wydatki bieżące w 2023 r. wyniosły 241,6 mld zł (stanowiły 7,1 proc. PKB) i były wyższe niż rok wcześniej o ok. 45,4 mld zł (w odniesieniu do danych wstępnych za 2022 r.). Wydatki prywatne zmniejszyły się o 7,8 mld zł i wyniosły w 2023 r. 43,8 mld zł. Nieznacznie wzrosły wydatki gospodarstw domowych, które wyniosły 38,6 mld zł, tj. o 1,6 mld (4,4 proc.) więcej niż w 2022 r.

Rada Narodowego Funduszu Zdrowia wyraziła zgodę na pokrycie z funduszu zapasowego straty netto, wykazanej sprawozdaniu finansowym za 2023 r. Łączna kwota to ponad 16 mld zł.

Ten rok wygląda nadal źle i coraz częściej pojawiają się postulaty by choć częściowo zamrozić przyznawane co roku podwyżki dla pracowników ochrony zdrowia. Ile wynosi luka w ochronie zdrowia? To regularnie wyliczają eksperci Federacji Przedsiębiorców Polskich. Ustawa zapewniająca wzrost wydatków na zdrowie – tzw. 7 proc. PKB na zdrowie – wymaga dodatkowo co najmniej 53,6 mld zł do roku 2027. Tymczasem tylko 28,6 mld zł z tego wzrostu jest zagwarantowane w ramach obecnych parametrów składki zdrowotnej oraz finansowania budżetowego.

Ustawa o szpitalach

W poprzednim numerze OSOZ opisywaliśmy przedstawione przez MZ założenia zmian dla szpitali pisząc m.in. o oddłużeniu. Jednak w ustawie skierowanej do konsultacji wpisano, że będzie realizowana bezkosztowo. O żadnym wsparciu mowy nie ma, to może będzie w innych przepisach.

Mają być przekształcenia, zmiany kwalifikowania placówek do sieci, a w przypadku profili zabiegowych w sieci ma być dodatkowo wymagany próg udziału świadczeń. W przypadku profilu położnictwo i ginekologia minimalna liczba odebranych porodów rocznie ma wynosić 400 porodów.

Recepty

– Ograniczenie możliwości „zdalnego” uzyskiwania recept na niektóre szczególnie ryzykowne (pod kątem ewentualnych uzależnień) substancje kontrolowane, wprowadzenie, poza wyjątkiem opisanym w projekcie, możliwości uzyskiwania recept na te środki tylko po osobistym zbadaniu przez wystawiającego receptę – takie rozwiązania zawiera nowy projekt MZ.

Resort chwalił się wcześniej, że nowe zasady wypisywania opioidów ustala z lekarzami, ale ci po zobaczeniu projektu stwierdzili, że z jednej strony nie obejmuje m.in. medycznej marihuany, a z drugiej zagraża jakości życia pacjentów hospicjów. Zmiana ma dotyczyć leków zawierających fentanyl, morfinę, oksykodon, tramadol, tapentadol oraz buprenorfinę.

Od 1 sierpnia system P1 wymaga wprowadzenia informacji o okresie stosowania i ilości leku do podania przy wystawianiu recept rocznych. Wytyczne o przyjmowaniu leków dotychczas były podawane łącznie i w sposób opisowy, uniemożliwiający systemom teleinformatycznym wyliczenie ilości leku, niezbędnej do kontynuacji kuracji lub wydania. Ponadto okres stosowania i sposób przyjmowania  leku rzadko był podawany na recepcie, co przyczyniało się do różnej interpretacji przez pacjentów (np. o przyjmowaniu leku do wyczerpania zawartości opakowania).

Pracownicy medyczni

Zakończył się pierwszy w historii spis ratowników medycznych. To krok do wyborów i powołania samorządu tej grupy zawodowej. W sumie spisało się blisko 8 tys. ratowników medycznych.

Świadczenia i pacjenci

W ustawie dotyczącej zmian dla szpitalnictwa dopisano dwie ważne zmiany: do psychologa oraz do optometrysty będzie można udać się bez skierowania. Optometrystów nie ma teraz w systemie refundowanym przez NFZ jako osobne świadczenia, a mają być dostępni w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej. O zmianę apelowali okuliści, do których kolejki zapełniają osoby potrzebujące okularów. Optometrysta ma m.in. ocenić, czy stan oczu jest fizjologiczny, czy faktycznie wymaga konsultacji u lekarza specjalisty.

Ministerstwo Zdrowia poszerzyło grupę wiekową objętą programem bezpłatnych szczepień przeciw HPV. Od 1 września 2024 roku będą mogły je przejść dzieci nie od 11. roku życia, jak jest obecnie, ale od 9. do 14. roku życia.

Rada Ministrów przyjęła Plan dla Chorób Rzadkich na lata 2024-2025. Poprzedni dokument wygasł z końcem ubiegłego roku, ale i tak prace bardzo się wydłużały. Rządowy dokument dotyczy m.in. działalności Rady do spraw Chorób Rzadkich, opracowania krajowych zaleceń powoływania Ośrodków Eksperckich Chorób Rzadkich, do dnia 31 marca 2025 r.; powołania specjalistycznych Ośrodków Eksperckich Chorób Rzadkich, do końca 2025 r.; analizy w celu uzupełnienia wykazu świadczeń gwarantowanych oraz określenia sposobu finansowania badań genetycznych, do końca tego roku, opracowania zasad i wdrożenie kontroli jakości laboratoriów wykonujących wielkoskalowe badania genomowe mające zastosowanie w diagnostyce genetycznej chorób rzadkich.

Kadry na rynku zdrowia

Pełnomocnikiem do spraw bezpieczeństwa cyberprzestrzeni w Ministerstwie Zdrowia został Mariusz Grabek.

Anna Kowalczuk zostanie wiceszefową Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji. Była wcześniej m.in. dyrektor Narodowego Instytutu Leków, a w ostatnim czasie pracowała w AstraZeneca.

Ireneusz Staroń wygrał konkurs na wiceprezesa Agencji Badań Medycznych.

Prof. Mariusz Kuśmierczyk, specjalista kardiochirurgii i transplantologii klinicznej, kierownik Kliniki Chirurgii Serca, Klatki Piersiowej i Transplantologii WUM został konsultantem krajowym w dziedzinie kardiochirurgii.

Konsultantem w dziedzinie chorób wewnętrznych została w czwartek prof. Ilona Kurnatowska z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, a w dziedzinie neurologii – prof. Bartosz Karaszewski z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

Prof. Agnieszka Neumann-Podczaska została odwołana przez MZ z funkcji dyrektor z Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie, nową dyrektor będzie prof. Brygida Kwiatkowska.

Nowym dyrektorem generalnym Ipsen Polska został Arkadiusz Budziński. Wcześniej pracował w takich firmach, jak Novartis, GSK i Haleon.

Prof. dr hab. inż. Tomasz Ciach stanął na czele Rady Naukowej, która powstała przy spółce NanoSanguis (grupa NanoGroup). Nowo powołany zespół ma skupiać czołowych ekspertów z dziedzin transplantologii, farmacji, weterynarii i biotechnologii, którzy wesprą firmę przy realizacji systemu do perfuzji organów NanOX.

Czytaj także: Pilotaż Centralnej e-Rejestracji – daty, stawki, warunki