Co nowego na rynku zdrowia? Przegląd wydarzeń

Badanie ankietowe wśród polskich szpitali na temat cyberbezpieczeństwa, raport NIK wskazujący na niedostateczne wykorzystanie sprzętu medycznego, nowelizacja ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia w ochronie zdrowia, przepisy dotyczące ospy małpiej, nowy prezes Naczelnej Rady Lekarskiej.

Aleksandra Kurowska

Pracownicy sektora ochrony zdrowia

Trwa przepychanka o podwyżki najniższych płac. Senacka Komisja Zdrowia na posiedzeniu 8 czerwca przyjęła nowelizację ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia w ochronie zdrowia, którą wcześniej poparł Sejm. Senatorzy w związku z galopująca inflacją zdecydowali o podniesieniu współczynników pracy dla wszystkich grup o 0,25 punktu, co pewnie skończy się odrzuceniem ich w Sejmie. Rząd zapewne stwierdzi, że nie ma na to pieniędzy.

Wiceminister zdrowia Maciej Miłkowski potwierdził, że projekt nowelizacji ustawy o GIF czeka już tylko na wpis do wykazu prac legislacyjnych. Jednym z nowych pomysłów jest to, by inspekcja farmaceutyczna objęła nadzór jakościowy nad wszystkimi laboratoriami w Polsce. – To bardzo innowacyjne rozwiązanie, szczególnie, że w naszym systemie ochrony zdrowia nie mamy obecnie nadzoru nad diagnostyką laboratoryjną, brakuje również sankcji. Dlatego po raz pierwszy pojawiły się rozwiązania dotyczące uregulowania tego rynku, co wiąże się również ze wzrostem standardów wykonywania badań – mówiła Ewa Gajewska, Główny Inspektor Farmaceutyczny.

Digitalizacja

Centrum e-Zdrowia przeprowadziło badanie ankietowe wśród polskich szpitali na temat cyberbezpieczeństwa, w którym wzięło udział 83% podmiotów. Ponad 61% z nich określiło poziom cyberbezpieczeństwa jako średni, a wśród najczęściej pojawiających się wyzwań wskazywano: wdrożenie polityki backupu, powiększenie liczby pracowników bezpieczeństwa oraz szkoleń podnoszących świadomość zagrożeń, szczególnie ataków typu ransomware.

– Gwałtowny rozwój i upowszechnienie usług e-zdrowia, sprawiły, że podmioty lecznicze, szczególnie szpitale, na równi z bankami czy instytucjami państwowymi i samorządowymi, stały się potencjalnym obiektem ataków hakerskich. Naszym wspólnym celem jest podniesienie poziomu ochrony danych medycznych i zwiększenie odporności szpitali na te zagrożenia – powiedział podczas konferencji CyberGOV, która odbyła się w dniach 25-27 maja w Warszawie, Roman Łożyński, dyrektor Pionu Eksploatacji i Bezpieczeństwa Systemów Teleinformatycznych w CeZ.

Leki i wyroby medyczne

Hitem ostatnich tygodni był raport o wykorzystaniu drogich urządzeń medycznych w szpitalach. Mimo zmian prawnych toczących się od lat, a mających zapewnić racjonalność inwestycji, nadal jesteśmy od tego daleko.

Ograniczony zakres umów z NFZ, słaba organizacja, niedobór lekarzy i awaryjność urządzeń – w ocenie Najwyższej Izby Kontroli to najważniejsze przyczyny tego, że w Polsce nie wykorzystuje się w pełni potencjału wysokospecjalistycznej aparatury medycznej.  Przykładowo, w jednej z placówek, sprzęt przez wiele miesięcy nie był wykorzystywany, bo… niezabezpieczone kable przegryzły szczury. Naprawa kosztowała blisko 1 mln zł. W okresie objętym kontrolą, w 13 podmiotach koszty naprawy urządzeń wyniosły ponad 10 mln zł.  NIK wskazał także przykład z Wielkopolskiego Centrum Onkologii w Poznaniu, które  zakupiło gammakamerę. Gdy się zepsuła, okazało się, że nie ma jej kto naprawić. Powód: brak autoryzowanego serwisu zagranicznego producenta na terenie Polski.

Jeśli o wyrobach medycznych już piszemy, warto odnotować, że uchwalono i opublikowano ustawę o wyrobach medycznych, o którą w parlamencie toczyły się długie boje. Zwłaszcza o zapisy dotyczące potencjalnych kar dla firm.

NFZ i MZ zapowiadają, że chcą co roku zwiększać o kilka nowych substancji listę leków, dla których organizowane są wspólne postępowania – czyli przetarg ogłaszany jest centralne, a placówki potem zawierają umowy ze wskazanym dostawcą. MZ rozważa też szersze skorzystanie z przetargów centralnych.

Na razie jednak zmiany dotyczące leków idą opornie. Do Sejmu nadal nie może trafić duża nowelizacja ustawy refundacyjnej, a prace nad nowelizacją ustawy o świadczeniach zdrowotnych, zmieniającą równocześnie kilkanaście innych ustaw i zawierającą m.in. zapisy o marżach dla hurtowni i aptek, wciąż się toczą.

To co udało się w miarę szybko, to zapis ustawowy, że farmaceuta i technik farmaceutyczny podczas wykonywania czynności zawodowych w aptece lub punkcie aptecznym korzystają z ochrony przewidzianej dla funkcjonariusza publicznego.

Resort zdrowia opublikował listę technologii lekowych o wysokim poziomie innowacyjności. Znalazło się na niej 11 molekuł, których producenci otrzymali zaproszenie do złożenia wniosku o finansowanie z Funduszu Medycznego i rozpoczęcia negocjacji cenowych.

Zmiany systemowe

Minister zdrowia podpisał rozporządzenie, na mocy którego katalog danych zbieranych przez personel medyczny zostanie rozszerzony m.in. o alergię, grupę krwi i ciążę. Projekt tych zmian wzbudza kontrowersje zwłaszcza w sytuacji zaostrzonego prawa aborcyjnego w Polsce. Rządowi zarzuca się tworzenie “rejestru ciąż”.

Ekspresowo przygotowano przepisy dotyczące ospy małpiej. Każdy podejrzany przypadek ma być zgłaszany do sanepidu. A każdy podejrzany o chorobę pacjent trafi do szpitala aż do czasu postawienia diagnozy, zaś jego bliscy – na 21-dniową kwarantannę. W razie stwierdzenia ospy małpiej, chory zostanie w szpitalu tak długo jak zdecyduje lekarz, przynajmniej do czasu zejścia strupów po bąblach.

Będziemy mieć kolejne dwa nowe pilotaże. Ministerstwo Zdrowia przedstawiło założenia nowego programu pilotażowego poświęconego opiece nad wcześniakami. KORD, bo tak się oficjalnie nazywa, ma oferować kompleksową opiekę rozwojową nad dzieckiem urodzonym poniżej 33. tygodnia ciąży aż do 3. roku życia. Osobny program pilotażowym skierowanym do osób, które doświadczyły traumy oraz ich rodzin. Ma być skierowany do tych, którzy przeszli przez tak ciężkie doświadczenie jak wojna, przemoc fizyczna, seksualna czy psychiczna, kataklizm naturalny czy pożar.

Kadry

Nowym prezesem Naczelnej Rady Lekarskiej został prezes Okręgowej Rady Lekarskiej w Warszawie Łukasz Jankowski. Wygrał z prezesem minionej kadencji NRL, Andrzejem Matyją, stosunkiem głosów 252 do 192. To najmłodszy prezes samorządu lekarskiego, jakiego pamiętam i wszyscy jesteśmy ciekawi, na ile zmieni działanie NIL.

Z kolei jednym głosem rozstrzygnięto wybory w samorządzie fizjoterapeutów. Doktor Tomasz Dybek został wybrany na nowego prezesa Krajowej Rady Fizjoterapeutów, pokonując jednym głosem dotychczasowego prezesa doktora Macieja Krawczyka. Dybek jako przewodniczący Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pracowników Fizjoterapii był organizatorem protestów fizjoterapeutów. Jako członek OPZZ brał udział w pracach Rady Dialogu Społecznego w zakresie ochrony zdrowia.

Ze smutkiem z kolei trzeba odnotować, że toczące się obecnie na poziomie lokalnym wybory kandydatów do zjazdu diagnostów laboratoryjnych nie budzą zainteresowania tej grupy zawodowej i frekwencja jest gorzej niż słaba. Szkoda, bo w ostatnim czasie inne grupy zawodowe poszerzają zakres swoich kompetencji, a diagności utknęli nawet z kluczowym dla nich projektem ustawy o medycynie laboratoryjnej (MZ skierowało go do konsultacji w 2020 r.). Zmian w samorządzie pewnie nie będzie. Ale niezależnie od tego, kto wygra, będzie miał słabszą legitymizację w rozmowach z MZ. 

Prezydent Andrzej Duda zainaugurował projekt „Zdrowe życie”. Program jest zwieńczeniem kilkumiesięcznej pracy forum prezydenckiej Rady ds. Ochrony Zdrowia i ma na celu podniesienie poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego Polaków. – Sugestie ekspertów były jednoznaczne: potrzebny jest narodowy, kompleksowy, wieloletni program dbania o zdrowie. Konieczne jest pobudzenie aktywności fizycznej Polaków oraz wytworzenie dobrych nawyków w zakresie profilaktyki – podkreśliła Grażyna Ignaczak-Bandych z Kancelarii Prezydenta.