Polacy kupują niepokojąco dużo leków przeciwbólowych

W 2021 roku Polacy zakupili w aptekach ponad 57 mln opakowań leków przeciwbólowych za łączną wartość 1,3 mld zł. To ponad trzy razy więcej niż 20 lat temu. Eksperci OSOZ przyjrzeli się danym na temat sprzedaży na przestrzeni ostatnich 20 lat. Co z nich wynika?

Rynek leków przeciwbólowych

Analiza obejmuje leki należące do klasy ATC N02 składającej się z podklas N02A – Opoidy, N02B – Inne leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe oraz N02C – Leki przeciwmigrenowe. Analizę zredukowaliśmy tylko do zakupów w aptekach, jednak trzeba wziąć pod uwagę, że leki z tej grupy można nabyć bez recepty także w punktach sprzedaży detalicznej.

Wartość sprzedaży produktów przeciwbólowych stanowi istotną część rynku farmaceutycznego. W minionym roku wynosiła 1,39 mld zł. Był to rekordowy wynik na przełomie całego okresu analiz, obejmującego ostatnie dwie dekady. W 2002 roku pacjenci zapłacili za leki przeciwbólowe zakupione w aptekach nieco ponad 300 mln zł. Kolejne lata były głównie okresem wzrostów wynoszących od 0,41% (w 2013 roku) do 24,96% (w 2008 roku). Nie zabrakło jednak spadków. Miały one miejsce w 2003, 2010 oraz 2014 roku i nie przewyższały 5,00%. W całym okresie analiz nastąpił niemal pięciokrotny wzrost wartości sprzedaży.

W zbliżony, choć nieco mniej dynamiczny sposób, kształtowała się także sprzedaż leków przeciwbólowych. W 2002 roku wynosiła 16,92 mln opakowań. W kolejnych okresach następował głównie wzrost liczony rok do roku. Największe wzrosty, wynoszące ponad 20%, miały miejsce w latach 2007–2009. W 2003 oraz 2014 roku miały miejsce największe spadki wynoszące kolejno 11,57% oraz 8,11%. W 2019 roku sprzedaż leków przeciwbólowych przekroczyła 50 mln opakowań. W minionym roku sprzedaż wyniosła 57,30 mln opakowań. To o 0,42% więcej niż w 2020 roku oraz o 238,69% więcej niż w pierwszym okresie analiz.

Rynek produktów przeciwbólowych charakteryzuje się okresowością sprzedaży. Średniomiesięczna wartość sprzedaży wyliczona na podstawie ostatnich 20 lat jest widocznie wyższa w miesiącach jesienno-zimowych i w każdym z nich wynosi ponad 67 mln zł. W grudniu jest najwyższa, równa 79,04 mln zł. Najmniej za leki przeciwbólowe pacjenci płacą w miesiącach od maja do sierpnia – średnio nie więcej niż 46 mln zł. Na szczególną uwagę zasługuje marzec 2020 roku, w którym to wartość sprzedaży sięgnęła niemal 190 mln zł.

Średnia cena i asortyment

Średnia cena za pojedyncze opakowanie leku przeciwbólowego w latach 2004–2008 spadała, licząc rok do roku. Największy spadek miał miejsce w 2007 roku i wynosił 6,63%. Od 2009 roku średnia cena systematycznie rosła. W 2014 roku przekroczyła próg 20 zł, a w minionym roku wynosiła 24,22 zł. W pierwszym okresie analiz, za pojedyncze opakowanie leku przeciwbólowego pacjenci płacili 17,79 zł, co oznacza, że na przełomie ostatnich 20 lat nastąpił wzrost o 36,24%. Najwięcej w skali pojedynczego miesiąca pacjenci płacili za leki przeciwbólowe w czerwcu 2020 roku (26,14 zł).

Liczba różnych produktów przeciwbólowych dostępnych w aptekach w 2021 roku wynosiła 1188. To o 583 opakowania więcej niż na początku badanego okresu. Najwięcej nowych leków przeciwbólowych pojawiło się w roku 2006 oraz 2014, kolejno 147 i 189 nowych produktów. W 2017 roku asortyment leków przeciwbólowych dostępnych w aptekach był najszerszy i liczył sobie 1 438 produktów. Od tego czasu kurczy się z roku na rok.

W ostatnich latach zarówno ilość, wartość sprzedaży, jak i średnia cena leków przeciwbólowych systematycznie wzrastały. W minionym roku te wzrosty wynosiły kolejno 0,42%, 6,57% oraz 6,12%. Czy lata 2022–2023 będą również okresami wzrostu? Na to pytanie pozwolą odpowiedzieć poniższe prognozy.

INFOGRAFIKA “Sprzedaż leków przeciwbólowych 2002-2023” dostępna jest w czasopiśmie OSOZ Polska (1/2022). Bezpłatny dostęp do czasopisma >

Prognoza na 2022 i 2023 rok

W 2022 roku nastąpi wzrost wartości sprzedaży leków przeciwbólowych. Wyniesie on 4,26%, a wartość sprzedaży ukształtuje się na poziomie 1,45 mld zł. Zgodnie z prognozami, także w kolejnym, 2023 roku, należy spodziewać się wzrostu sięgającego 7,51% oraz wartości sprzedaży na poziomie 1,56 mld zł.

Wyliczone prognozy pokazują, że wzrastać będzie także sprzedaż leków o działaniu przeciwbólowym. W 2022 roku pacjenci zakupią w aptekach 59,31 mln opakowań leków przeciwbólowych, a w 2023 roku – 62,25 mln opakowań. Wzrost liczony rok do roku wyniesie kolejno 3,51% oraz 4,96%.

Średnia ceny za pojedyncze opakowanie będzie nadal wzrastać. W 2022 roku wzrost wyniesie zaledwie 0,17 zł (0,72%), a w 2023 roku – 0,59 zł (2,44%). Tym samym w kolejnych latach cena ukształtuje się na poziomie 24,40 zł oraz 24,99 zł.

Komentarz

W 2021 sprzedaż leków przeciwbólowych ukształtowała się na poziomie ponad 57 mln zł. Natomiast kwota, jaką pacjenci zapłacili za produkty z tej gałęzi farmaceutycznej sięgnęła niemal 1,4 mld zł. Za pojedyncze opakowanie pacjenci płacili średnio 24,22 zł.

Interpretując dane w dużym uproszczeniu, w minionym roku, dorosły Polak (18 lat i więcej) zakupił w aptece 2 opakowania leku przeciwbólowego i zapłacił za nie średnio 36,50 zł. Na przełomie ostatnich dwóch dekad wartość sprzedaży wzrosła niemal pięciokrotnie, a prognozy wyliczone na najbliższe dwa lata pokazują, że nadal będzie piąć się w górę. Warto zwrócić też uwagę na to, że w powyższe dane nie zostały wliczone sprzedaże leków przeciwbólowych dokonane poza aptekami. A można je kupić w kiosku, markecie czy na stacji benzynowej.

Należy również wziąć pod uwagę komplementarność środków z tej grupy – oprócz ich funkcji zwalczania bólu, pacjenci sięgają po nie również w infekcjach oraz stanach gorączkowych. Leczenie bólu to też jeden z najważniejszych elementów samoleczenia. W tym przypadku leki są jedyną alternatywą, by szybko złagodzić dokuczliwy ból.

Czytaj także: Sprzedaż olejków CBD w aptekach >