Luty w ochronie zdrowia i decyzje w związku z wojną w Ukrainie

Z trybu “covidowego” system ochrony zdrowia przekierowany został w pewnym sensie na wojenny. Do Polski trafiają mieszkańcy Ukrainy – od rannych żołnierzy po dzieci chore na SMA, wcześniaki czy pacjentów onkologicznych. Oto najważniejsze wydarzenia na rynku ochrony zdrowia w lutym.

Autor: Aleksandra Kurowska, redaktor naczelna Cowzdrowiu.pl

Finanse

W lutym nadal trwał chocholi taniec związany z Nowym Ładem, interpretacjami i poprawkami, dotyczącymi także składki zdrowotnej. MZ i NFZ przy okazji zmian musiały wyjaśniać, co autor miał na myśli, równocześnie jednak licząc na to, że te „niedopowiedzenia” nie przeszkodzą w tym, żeby składki zdrowotnej trafiało do Funduszu więcej. W komunikacie przypomniano m.in., że oskładkowane będą pieniądze dla osób pracujących na podstawie powołania. A przy tym wynagrodzenie otrzymywane przez osoby powołane do pełnienia funkcji na podstawie aktu powołania należy odczytać w sposób szeroki, jako wszelką formę przychodu przewidzianą przez przepisy prawa podatkowego jako podstawę ustalenia obowiązków daninowych.

Federacja Przedsiębiorców Polskich (FPP) zebrała w jednym miejscu, na stronie calpe.pl/monitor rozsiane w różnych źródłach informacje o finansowaniu ochrony zdrowia. Pochodzą m.in. z dokumentów resortu finansów, planu finansowego NFZ; w niektórych przypadkach zostały przez FPP zaktualizowane pod kątem zmian wprowadzonych Nowym Ładem. Dane wskazują m.in. na ile, to co wpisano w oficjalnych dokumentach, rozjeżdża się z rzeczywistością i liczenie wydatków na zdrowie z danego roku w oparciu o PKB sprzed dwóch lat zubaża NFZ pod względem funduszy do dyspozycji.

Pracownicy sektora ochrony zdrowia

Parlament Europejski poparł aktualizację przepisów UE dotyczących ograniczania narażenia pracowników na działanie substancji rakotwórczych, mutagennych lub zagrażających płodności. Chodzi przede wszystkim o pielęgniarki. Działania mają dotyczyć m.in. objęcia po raz pierwszy wiążącymi maksymalnymi limitami ekspozycji substancji wpływających na płodność, limitów dla akrylonitrylu i związków niklu, korekta w dół limitów dla benzenu, lepszego szkolenia pracowników opieki zdrowotnej w zakresie obchodzenia się z niebezpiecznymi produktami leczniczymi.

„Ministerstwo Zdrowia zdecydowało, że studenci studiów lekarskich kształcący się w Ukrainie mogą kontynuować naukę w Polsce.”

Leki i wyroby medyczne

Od 12 lutego można składać wnioski do Funduszu Kompensacyjnego Szczepień Ochronnych. W pierwszym tygodniu wpłynęło ich ponad 60, ale w kolejnych ich liczba rosła. Warunkiem uzyskania świadczenia jest wystąpienie w wyniku szczepienia przeciwko COVID-19 działania niepożądanego wymienionego w Charakterystyce Produktu Leczniczego (ChPL) danej szczepionki, które spowodowało konieczność pobytu w szpitalu przez co najmniej 14 dni lub wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego powodującego konieczność obserwacji w szpitalnym oddziale ratunkowym lub izbie przyjęć albo hospitalizacji (o dowolnej długości). Maksymalna kwota świadczenia wynosi 100 tys. zł.

Z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Koderów Medycznych (PTKM) powstała baza wiedzy na temat ratunkowego dostępu do technologii lekowych. Jest dostępna pod adresem www.rdtl.org.pl. W portalu znajdują się stale aktualizowane informacje o tym, jakie leki można obecnie finansować w ramach RDTL oraz w jaki sposób sprawozdawać informacje statystyczno-medyczne do NFZ.

Przedstawiciele GlaxoSmithKline plc (GSK) zapowiedzieli, że w wyniku podziału firmy powstanie nowy podmiot zajmujący się Consumer Healthcare. Będzie nosić nazwę Haleon. Podział i debiut giełdowy nowej spółki mogą mieć miejsce już w połowie 2022 roku. Haleon ma być liderem w dziedzinie ogólno­dos­tępnych pro­duk­tów leczniczych z portfolio globalnych marek, w tym Sensodyne, Voltaren, Panadol oraz Centrum.

Z kolei Sanofi ma nowe logo i połączone biznesy Sanofi Pasteur i Sanofi Genzyme.

Organizacja systemu

MZ zamierza zbadać, dlaczego tylko 358 tys. Polaków wykonało dotąd badania z programu Profilaktyka 40 plus. Szacowano, że do skorzystania z badań jest uprawnionych 20 mln osób. Co ciekawe, badania najchętniej realizowali najmłodsi uprawnieni.

MZ szuka nowego rozwiązania dla nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej. Do konsultacji trafił projekt rozporządzenia w sprawie pilotażu zmian. Przewidują one rodzaj zdalnego triażu – platforma pierwszego kontaktu zapewni teleporady udzielane przez pielęgniarki, położne i lekarzy. Uzupełnieniem mają być Centra Medycznej Pomocy Doraźnej, ale szkopuł w tym, że resort zdrowia planuje, że świadczenia w centrach będą dostępne od poniedziałku do piątku w godzinach między 18.00 a 24.00 oraz w soboty, niedziele i inne dni ustawowo wolne od pracy w godzinach od 8.00 do 24.00. A co jeśli ktoś będzie potrzebować pomocy po północy? Medycy obawiają się, że tacy pacjenci trafią na izby przyjęć i SOR-y, które już i tak mają zwykle nadmiar pracy.

To kolejny pomysł niekonsultowany ze środowiskiem medycznym. Federacja Porozumienie Zielonogórskie, skupiająca lekarzy rodzinnych, zrezygnowała z udziału w pracach zespołu do spraw zmian w podstawowej opiece zdrowotnej, bo Ministerstwo Zdrowia nie liczy się z jego opiniami i wprowadza nowe przepisy wbrew jego rekomendacji.

Ciekawostki

Polska jak i inne unijne państwa ma najpóźniej do 2030 r. całkowicie wycofać się z używania amalgamatu. MZ przygotowało projekt, który ma dokonać tej zmiany jeszcze w tym roku. Koszt zakładania droższych, ale bezpieczniejszych plomb oszacowano na 21 mln zł rocznie z budżetu NFZ. Gabinety stomatologiczne, w których stosowany jest amalgamat stomatologiczny lub w których usuwane są wypełnienia z amalgamatu, mają kupić separatory amalgamatu do celów zatrzymywania i zbierania jego fragmentów, w tym również cząstek znajdujących się w zużytej wodzie. Koszt takich urządzeń według MZ to 1-8 tys. zł.

O curiozalnym i zarazem niebezpiecznym incydencie informuje Ministerstwo Zdrowia na Twitterze: 1 marca “Poseł [red. Konfederacji] Grzegorz Braun wraz ze swoimi współpracownikami wtargnął do Narodowego Instytutu Kradiologii wykrzykując hasła o segregacji sanitarnej. Miał przy tym za nic zdrowie i życie ludzi leczonych w instytucie. Co jeszcze musi zrobić by obłożyć go infamią w życiu publicznym?”

Kadry

Premier Mateusz Morawiecki powołał nową Radę do spraw Covid-19, która liczy blisko 30 osób. Są w niej lekarze np. Andrzej Horban, Piotr Czauderna i Artur Zaczyński, ale też prawnicy i ekonomiści. Patrząc na skład można odnieść wrażenie nadreprezentacji osób w resortowych placówek czy ekspertów z Uniwersytetu im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Nowi członkowie zastąpili dawną Radę Medyczną, z której w połowie stycznia odeszło 13 z 17 członków. W ten sposób eksperci zaprotestowali przeciwko temu, że rząd i tak rekomendacji rady nie brał pod uwagę.  

Najważniejsze decyzje MZ w związku z wojną w Ukrainie (do końca lutego)

• MZ apeluje o rezygnację z indywidualnych zbiórek leków dla walczącej Ukrainy na rzecz akcji organizowanych lub koordynowanych przez służby państwowe.

• Studenci studiów lekarskich kształcący się w Ukrainie mogą kontynuować naukę w Polsce.

• Infolinia Teleplatformy Pierwszego Kontaktu (TPK) działa już w języku ukraińskim (З сьогоднішнього ранку гаряча лінія Телеплатформи першого контакту (TPK) також українською мовою) gov.pl/tpk.

• W ramach pomocy medycznej dla obywateli Ukrainy, NFZ zmienia zasady rozliczania świadczeń. W komunikacie zaznaczono, żę “obywatelowi Ukrainy, który przybył do Polski w związku z agresją militarną Rosji w Ukrainie i który zgłosi się z problemem zdrowotnym należy udzielić adekwatnej pomocy medycznej”.

• Obywatele Ukrainy mogą korzystać w Polsce z bezpłatnych szczepień przeciwko koronawirusowi.

• Polskie Towarzystwo Medycyny Rodzinnej uruchamia wyszukiwarkę placówek medycznych (POZ, NiŚOZ, AOS, szpitale), gdzie pracuje personel medyczny, który może udzielić uchodźcom z Ukrainy pomocy medycznej w języku.