Aplikacje na receptę. Co to są terapie cyfrowe? [INFOGRAFIKA]

Terapie cyfrowe to najczęściej aplikacje mobilne lub portale on-line, które prowadzą pacjenta przez kolejne etapy leczenia, pomagają mu powrócić do zdrowia, pełnią rolę osobistego trenera zdrowotnego. Jak działają? Gdzie lekarze mogą je przepisać na receptę? Sprawdź naszą infografikę.

KLIKNIJ TUTAJ, aby pobrać nowe wydanie czasopisma OSOZ z infografiką w wysokiej rozdzielczości

Definicja

Terapie cyfrowe (DTx) to umocowane w dowodach interwencje terapeutyczne oparte na oprogramowaniu. DTx to aplikacje skierowane do pacjentów, które pomagają im w leczeniu, zapobieganiu lub zarządzaniu chorobą i które mają udowodnione korzyści kliniczne. DTx wykorzystuje narzędzia cyfrowe, takie jak urządzenia mobilne, aplikacje, czujniki, rzeczywistość wirtualną, Internet rzeczy i inne narzędzia, aby stymulować zmiany behawioralne u pacjentów.

Główne wymagania

• CEL. Zapobieganie, zarządzanie lub leczenie zaburzeń lub chorób. Interwencja medyczna opiera się na oprogramowaniu lub aplikacji mobilnej.

• METODA. Rozwiązania oparte na twardych dowodach klinicznych zebranych w wyniku randomizowanych badań naukowych. Bazują na wytycznych naukowych.

• EWALUACJA. Zbierają i analizują dane pacjenta w celu indywidualizacji terapii oraz monitorowania postępów. Są zgodne z lokalnymi wymaganiami dla urządzeń medycznych.

• BEZPIECZEŃSTWO. Stosowanie najlepszych praktyk na etapie rozwoju wraz z zaangażowaniem użytkowników końcowych. DTx gwarantują bezpieczeństwo danych i prywatności.

• OTWARTOŚĆ. Otwarta architektura i możliwość przesyłania danych do lekarza np. w ramach dostępnej architektury systemu e-zdrowia. Otwartość dowodów klinicznych.

Zastosowanie

Terapie cyfrowe (DTx) mogą być stosowane jako samodzielna terapia lub w połączeniu z bardziej konwencjonalnymi metodami leczenia, takimi jak terapia farmakologiczna, a także z określonym sprzętem medycznym. DTx musi gromadzić i analizować dane w celu monitorowania postępów. Obecnie opracowywane są terapie mające na celu zapobieganie i leczenie chorób, takich jak cukrzyca typu II, zastoinowa niewydolność serca, choroba Alzheimera, lęk, depresja itd.

DTx w Europie

Nie istnieją żadne konkretne regulacje prawne dotyczące DTx, a Europejska Agencja Leków i Komisja Europejska dopiero zaczynają badać te rozwiązania.

Jednak aplikacje pretendujące do miana DTx muszą być zakwalifikowane jako wyrób medyczny (klasy I lub IIa), dysponować dowodami klinicznymi na skuteczność interwencji cyfrowej oraz gwarantować bezpieczeństwo danych i prywatność pacjentów. Celem jest zrównanie DTx z lekami, aby mogły być refundowane w publicznym systemie zdrowia. Tak się już dzieje m.in. w Belgii, Niemczech i Francji (w trakcie wdrożenia). Tam lekarz może przepisać DTx na receptę tak samo jak przepisuje leki.

W Polsce Ministerstwo Zdrowia uruchomiło w marcu 2023 certyfikację zdrowotnych aplikacji mobilnych. Aby dostać się do portfela zaufanych aplikacji, rozwiązanie musi spełniać szereg warunków. Nie są jednak wymagane dowody naukowe na skuteczność takich apek, do tego ich stosowanie nie jest refundowane przez NFZ.

Korzyści z zastosowania DTx

• Większa dostępność opieki dzięki dostarczaniu terapii za pomocą smartfonów, tabletów i podobnych technologii
• Wykorzystanie potencjału profilaktyki i medycyny opartej na dowodach (monitorowanie postępów)
• Zmniejszenie stygmatyzacji związanej ze świadczeniem niektórych tradycyjnych terapii poprzez oferowanie wygody i prywatności w domu
• Zwiększenie zaangażowania pacjentów oraz możliwość personalizacji terapii do potrzeb pacjenta
• Rozszerzenie możliwości lekarzy w zakresie opieki nad pacjentami
• DTx mogą wypełnić luki w opiece nad populacjami, niezależnie od wieku pacjenta, języka, kultury, dochodu, stanu zdrowia lub położenia geograficznego

Zagrożenia

• Tworzenie dokładnych profili pacjenta poprzez zbieranie wrażliwych danych. Możliwość ich wykorzystania
  do innych celów lub kradzieży przez hackerów
• Nieprawidłowe stosowanie się do wskazówek terapii cyfrowej przez pacjenta i błędy wynikające z niewiedzy. Bariera edukacyjna korzystania z DTx

Czytaj także: EDM i e-recepty. Polska na tle 17 państw Europy