Nowe modele opieki oparte na AI. Jak się przygotować?

Generatywna sztuczna inteligencja zmieni sposób, w jaki funkcjonują podmioty lecznicze. Tymczasem świadczeniodawcy albo nie mają czasu na zajmowanie się tym, co będzie za rok, albo nie wiedzią, od czego zacząć. Jak przygotować się na AI ze spokojem? Pomóc może metoda IDEA.

AI zreformuje sektor zdrowia, czy tego chcemy czy nie

Według raportu Accenture, 40% zadań w służbie zdrowia może być wspierane lub zastępowane przez sztuczną inteligencję, w tym duże modele językowe AI, takie jak ChatGPT-4. Jednocześni 98% świadczeniodawców opieki zdrowotnej zgadza się, że postępy w generatywnej sztucznej inteligencji zapoczątkowują nową erę “inteligencji korporacyjnej“, czyli systemów AI wspierających działalność operacyjną na każdym kroku.

Z kolei Goldman Sachs szacuje, że w ciągu dekady ok. 300 milionów miejsc pracy zostanie zlikwidowanych lub w znacznym stopniu zredukowanych w efekcie rozwoju sztucznej inteligencji.

Zastąpienia przez AI nie muszą się bać lekarze, bo i tak jest i za mało. Jednak AI zmieni ich pracę: pomoże uzupełnić elektroniczną dokumentację medyczną, zwróci uwagę na trudne do wykrycia korelacje w danych pacjenta, znajdzie nowe badania naukowe, które mogą pomóc w leczeniu pacjentów, opisze samodzielnie zdjęcie rentgenowskie.

Ale oprócz potencjalnych korzyści, menedżerowie placówek medycznych mają powód do obaw, bo AI zmieni obecne modele leczenia i opieki. Sztuczna inteligencja w połączeniu z rozwijającą się telemedycyną i rosnącą popularnością urządzeń ubieralnych pozwala firmom spoza sektora zdrowia oferować nowe modele opieki. Oferują one nowe doświadczenie pacjenta wychodzące naprzeciw zmieniającym się w społczeństwie cyfrowym oczekiwaniom, podczas gdy tradycyjni świadczeniodawcy nie mają zazwyczaj ani czasu, ani zasobów na eksperymentowanie.

Trudno przewidzieć, jak AI zrewolucjonizuje medycynę. Ale na pewno tego dokona

Łatwo zagubić się pomiędzy newsami na temat możliwości diagnozowania chorób przez ChatGPT a zagrożeniami wynikającymi z błędnych decyzji AI. Amy Webb – ekspertka z Future Today Institute – podczas Światowego Forum Ekonomicznego w Davos 2024 uspokajała: dzisiaj trudno przewidzieć, w którą stronę rozwinie się AI. Ale mimo to, trzeba zacząć się przygotować na różne scenariusze przyszłości. Zamknięcie oczu na nowe technologie nie sprawi, że one znikną.

Jak ze stoickim spokojem planować i rozwijać się w ekosystemie nowych technologii jak AI?

Po pierwsze trzeba uzmysłowić sobie, że nie ma jednej AI, ale jest wiele sztucznych inteligencji: to systemy stosowane powszechnie w radiologii, niewidoczne algorytmy w urządzeniach medycznych i ChatGPT, o którym ostatnio głośno. Niektóre z nich mają niskie ryzyko stosowania, bo są certyfikowane, inne są dopiero w fazie rozwoju, tak jak w przypadku generatywnej AI.

Amy Webb, zaleca, aby w szybko zmieniającym się otoczeniu technologicznym skupić się na długookresowych strategiach działania i celach. Podkreśla też, aby inwestować w powolne, ale konsekwentne dojrzewanie cyfrowe według zaplanowanej na lata ścieżki, zamiast chaotycznych zrywów dyktowanych przez nowinki technologiczne.

Generatywna AI znajduje się w fazie rozwoju, a nie gotowego produktu dla medycyny. Nawet duże kliniki jak amerykańska Mayo Clinic nie wdrażają na dużą skalę tak nowych technologii, ale tekstują ich możliwości, aby wybrać zastosowania, które najlepiej sprawdzą się, aby radzić sobie z bieżącymi wyzwaniami.

Zamiast nerwowego rozglądania się za nowymi narzędziami, lepiej ze spokojem i metodycznie przygotować się na scenariusze przyszłości. Emy Webb zwraca uwagę, że najważniejszym zasobem decydującym o gotowości do zmian jest kapitał ludzki. Mówi wprost o „kultywowaniu gotowej na transformację siły roboczej” – podnoszeniu umiejętności technologicznych, byciu na bieżąco z innowacjami, zerwaniu z kulturą kontynuowania starych modeli opieki. Trzeba myśleć w kategoriach modeli ewoluujących wraz z AI, a nie zaburzanych przez AI.

Metoda IDEA. Jak się przygotować na nieprzewidywalne zmiany?

Menedżerowie muszą odpowiedzieć na pytanie, co AI mogłaby zmienić w ich organizacjach i opracować strategię dojścia do tego celu. A to wymaga oceny, jakie dane generuje firma i w jaki sposób mogłyby one być wykorzystywane obecnie i w przyszłości przez sztuczną inteligencję. Remanent danych może przynieść wiele pomysłów na zastosowanie innych, już dostępnych rozwiązań, jak przykładowo inteligencji biznesowej (business intelligence). Higiena IT pozwala utrzymać gotowość do wdrożenia każdego nowego narzędzia, które wymaga ustandaryzowanych zbiorów danych. Każda placówka powinna włączyć do swojej strategii długo- i krótkookresowe scenariusze poprawy wydajności pracy oraz opieki nad pacjentami. Dopiero do tych scenariuszy należy dopasować narzędzia cyfrowe, nie na odwrót.

W tym procesie warto sięgnąć do misji działalności i głęboko zastanowić się, które zadania należy automatyzować i delegować na AI, a które kompetencje powinny pozostać w rękach ludzi – nie ze względu na koszty, ale na specyfikę opieki nad pacjentem. Pracownicy muszą mieć poczucie, że transformacja cyfrowa jest ich sprzymierzeńcem, a nie wrogiem. Na pewno będą musieli zdobyć nową wiedzę, a błędne jest myślenie, że każdy lekarz będzie w przyszłości inżynierem. Excel zawiera ok. 500 funkcji, ale do korzystania z niego wystarczy znajomość zaledwie kilkunastu.

Amy Webb zaleca 4-etapowe podejście IDEA:

• Identify (śledzenie zmian, aby nie być zaskoczonym),
• Determine (określenie swojej pozycji i gotowości w obliczu zmian),
• Extrapolate (plan adaptacji zmian w okresie 2–5 lat),
• Anticipate (systematyczna likwidacja luk w zasobach i wiedzy w stosunku do scenariuszy przyszłości). Przyszłość trzeba planować, nie dając się sterować chwilowymi trendami.

Czytaj także: Na 300 dworcach we Francji staną mini-gabinety telemedyczne